Ο Καζαντζάκης με τα μάτια αυτών που ελπίζουν και φοβούνται τα πάντα...

Είναι χαρακτηριστικό των μέτριων καλλιτεχνών να δαιμονοποιούν ή να αγιογραφούν τους γίγαντες της τέχνης. Έχοντας, μάλιστα, υπόψη προηγούμενες δουλειές τού Γ. Σμαραγδή και τις κριτικές που έλαβε η κινηματογραφική του βιογραφία τού Ν. Καζαντζάκη δεν περίμενα και πολλά πράγματα πριν τη δω...

Ομολογώ, πάντως, ότι μου άρεσε περισσότερο από όσο περίμενα, αν και βεβαίως παρατήρησα κι ο ίδιος τις ατέλειές της, τόσο καλλιτεχνικές όσο και ιστορικές. Με σημαντικότερη το φόβο τού σκηνοθέτη να μιλήσει για τις αριστερές ιδέες τού μεγάλου συγγραφέα- από πολιτικής άποψης τον παρουσίασε σαν να ήταν ο Στ. Θεοδωράκης της εποχής του- και βεβαίως έθιξε πολύ γενικώς κι επιφανειακώς τον πόλεμο που δέχτηκε, κυρίως από την εκκλησία, που του στέρησε και το Νόμπελ που δικαιούταν...

Γενικότερα, η ελληνική τέχνη διατηρεί ακόμα πολλά ταμπού ως προς την προσέγγιση ιστορικών γεγονότων, όπως για παράδειγμα μαρτυρούν κι ορισμένες ταινίες τού Π. Βούλγαρη. Η δικαιολογία είναι, βεβαίως, ότι οι σκηνοθέτες δεν παραδίδουν με το έργο τους μαθήματα Ιστορίας, μόνο που δεν είναι αυτή η αιτία τής αυτολογοκρισίας...

Είναι, επίσης, ίδιον των μετριοτήτων να φοβούνται να αναμετρηθούν με τα κατεστημένα τής εποχής τους, να συμβιβάζονται στην καλύτερη περίπτωση ή να υποτάσσονται στη χειρότερη μαζί τους. Αντιθέτως, πνεύματα όπως ο Καζαντζάκης, με πολύ μεγαλύτερη καλλιτεχνική αξία και διεθνή απήχηση από εκείνους που αποτελούν σήμερα την πνευματική ελίτ τού τόπου, δεν φοβήθηκαν να λογαριαστούν με τους σκοταδιστές τού καιρού τους κι αν όσο έζησαν μπορεί να έχασαν και κάποιες μάχες, ο χρόνος τούς ανύψωσε στο βάθρο που τους άξιζε εξαρχής...

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι λογικό ο νεοφιλελεύθερος εσμός να χτυπά στην ουσία τον Καζαντζάκη με αφορμή την ταινία για τον ίδιο. Αλίμονο αν οι πολίτες εντρυφήσουν βαθιά στο έργο τού κοσμοπολίτη Κρητικού και κατανοήσουν ότι οι νόρμες με τις οποίες ανατράφηκαν δεν είναι θέσφατα, αλλά μπορούν να διαλυθούν στη στιγμή...

Πώς θα σταθεί το μητσοτάκειο "οι ταξικές ανισότητες ανήκουν στην ανθρώπινη φύση" μπροστά στο "αδύνατο είναι ό,τι δεν έχεις πεθυμήσει;". Και πώς θα φαίνονται τεράστιοι οι πνευματικοί νάνοι οι οποίοι στηρίζουν σήμερα το ακραίο κέντρο ή οι μισαλλόδοξοι ιερωμένοι αν μπουν στην ίδια ζυγαριά με εκείνον που αγάπησε περισσότερο τον Χριστό από όσο θα τον αγαπήσουν αυτοί που κάνουν περιουσίες εκμεταλλευόμενοι το σταυρό του;...