Ούτε ενός ανδρός αρχή ούτε αρχή τής μειοψηφίας...

Η παρακαταθήκη ενός ηγέτη είναι αυτή που επιτρέπει στους ιστορικούς να κρίνουν, εν ευθέτω χρόνω, αν ήταν επιτυχημένος ή όχι. Το τι αφήνει, δηλαδή, πίσω του όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου, που πάντα έρχεται, να εγκαταλείψει την εξουσία. Στην περίπτωση του Αλέξη Τσίπρα κι όσον αφορά το ΣΥΡΙΖΑ η υστεροφημία του θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο θα έχει κατορθώσει να σχηματίσει ένα συμπαγές κόμμα με βαθιές ρίζες στην κοινωνία, που θα αποτελεί ισχυρό πόλο και μετά από την απομάκρυνσή του από την ηγεσία του...

Το ζητούμενο, ωστόσο, είναι επίσης να μην αφήσει πίσω του, όπως ο Ανδρ. Παπανδρέου με το ΠΑΣΟΚ, ένα αρχηγικό κόμμα τού οποίου ο σύνδεσμος με τους πολίτες θα είναι η σχέση εξάρτησης. Πέραν του ότι αυτή η λογική εξεμέτρησε το βίο της, όπως φαίνεται κι από την εξαΰλωση του ΠΑΣΟΚ, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις αρχές και τις αξίες τής Αριστεράς στην οποία εξακολουθεί να τοποθετείται ο ΣΥΡΙΖΑ...

Το αν αυτή η Αριστερά θα αγκαλιάζει κι εκείνους με διαφορετικές κομματικές και πολιτικές αφετηρίες που αποδέχονται ωστόσο το πρόγραμμά της, το αν θα συμπεριλαμβάνει κι αυτούς που δεν επιθυμούν την ηγεμονία Μητσοτάκη δεν είναι το μείζον. Το σημαντικό είναι η εσωκομματική δημοκρατία να λειτουργεί, αλλά και να διευρύνεται χωρίς αποκλεισμούς ιδεολογικής καθαρότητας...

Αυτό σημαίνει, ανάμεσα σε άλλα, ότι ο Αλέξης Τσίπρας οφείλει να υπολογίζει τα θεσμικά όργανα του κόμματος και πως τα θεσμικά όργανα οφείλουν να υπολογίζουν τη βούληση της πλειοψηφίας των ψηφοφόρων τού κόμματος. Ούτε η ενός ανδρός αρχή ούτε η ιδεολογική περιχαράκωση θα επιτρέψουν η αναπόφευκτη, νωρίτερα ή αργότερα, νέα κυβερνητική θητεία τού ΣΥΡΙΖΑ να αποφύγει τα λάθη τής πρώτης και να μην τον μετατρέψει σε ένα κόμμα αποδεκτό από το ολιγαρχικό κατεστημένο...

Οι αρχηγοί έχουν υποχρέωση να ακούνε τον αντίλογο κι ο αντίλογος, όταν είναι μειοψηφικός, να δεσμεύεται ότι δεν θα αποτελεί εμπόδιο στην υλοποίηση δημοκρατικών αποφάσεων. Αλλιώς υπάρχει πάντοτε ανοιχτή η πόρτα τής εξόδου, αλλά, όπως διαπίστωσαν κι ο Π. Λαφαζάνης και η Ζ. Κωνσταντοπούλου, η κοινωνική πραγματικότητα μπορεί να μην στοιχίζεται πίσω από τους δογματισμούς επαναστατών τού δωματίου...