"Κανένας βιετναμέζος δεν με αποκάλεσε ποτέ σκυλάραπα"...

Είμαστε στα ταραγμένα χρόνια τής δεκαετίας τού 1960 όταν ρωτούν τον Μοχάμεντ Αλι γιατί αρνείται να στρατευτεί και να πάει να πολεμήσει στο Βιετνάμ. Η απάντησή του είναι αποστομωτική: "Γιατί κανένας βιετναμέζος δεν με αποκάλεσε ποτέ σκυλάραπα". Ας έχουμε στο μυαλό μας αυτήν την απόκριση του διάσημου πυγμάχου τώρα που με αφορμή τα όσα έγιναν στον ποδοσφαιρικό αγώνα Σερβίας-Αλβανίας αναζωπυρώνονται οι βαλκανικοί εθνικισμοί, οι οποίοι ποτέ δεν είχαν σβήσει. Ποιό είναι το ζητούμενο; Να ξαναρχίσουν οι βαλκανικοί πόλεμοι, από τους οποίους οι μόνες που θα εξυπηρετηθούν θα είναι οι "μεγάλες δυνάμεις", ή, μήπως, να αντιληφθούμε επιτέλους ότι ο μόνος πόλεμος που αξίζει να δοθεί δεν είναι άλλος από τον ταξικό; Προσωπικώς, και φαντάζομαι πως το ίδιο ισχύει και για τους περισσότερους από εσάς, κανένας αλβανός, πακιστανός ή κονγκολέζος δεν μου έχει προξενήσει το κακό που μου έχουν κάνει έλληνες. Τα αφεντικά που μας πίνουν το αίμα δεν λέγονται Φάτος, Μουσταφά ή Αρτούρ, αλλά Μάκης, Λάκης, Τάκης. Οι πολιτικοί που νομοθετούν υπέρ αποκλειστικώς της ελίτ, λαμβάνουν συνεχώς θαλασσοδάνεια από τις τράπεζες, τις οποίες στη συνέχεια διασώζουν με τις αποφάσεις τους στο όνομα της επιβίωσης της χώρας, κι επιβάλλουν το ακατάσχετο μόνο για τις επιδοτήσεις των κομμάτων έχουν ελληνικά ονόματα...

Για ποιό λόγο, επομένως, να πάρω το όπλο και να το στρέψω σε έναν αλβανό επειδή οι δικοί τους χρυσαυγιτες αυνανίζονται σχεδιάζοντας μεγαλοϊδεατικούς χάρτες; Μήπως και οι δικοί μας εθνικιστές, οι οποίοι διατρέχουν σχεδόν όλο το κομματικό φάσμα και δεν ανήκουν αποκλειστικώς στις τάξεις των χιμπαντζήδων με τα μαύρα, δεν φωνάζουν "μεγάλωσε το αγόρι και πήγε στο στρατό κι έμαθε να λέει Τουρκία σε γαμώ" και δεν διψούν για "αίμα και τί αίμα, τουρκικό, σκοπιανό, αλβανικό αραβικό"; Κατάγομαι από σχεδόν όλες τις αλησμόνητες πατρίδες- τη Μικρά Ασία, την Κωνσταντινούπολη και τον Πόντο, και δεν θεωρώ εθνικιστικό να τις αποκαλώ έτσι ούτε θα πω ή θα γράψω ποτέ την Πόλη, τη Σμύρνη ή την Κερασούντα όπως τις ονομάζουν οι τούρκοι. Κι αν μπορούσαμε αύριο να τις πάρουμε πίσω χωρίς να χυθεί αίμα, θα ήμουν ο τελευταίος που θα έφερνε αντίρρηση...

Ολα αυτά, ωστόσο, απέχουν πολύ από το να πρέπει να θεωρούνται προτεραιότητα, πόσω μάλλον να επιβάλλεται ως ανάγκη να εμπλακούμε σε πόλεμο με τους γείτονες για να επανακτήσουμε όσα για αιώνες ήταν ελληνικά. Θα προτιμούσα χίλιες φορές να έβλεπα τον ελληνικό και τον τουρκικό λαό να πολεμούν μαζί στα χαρακώματα σε βάρος των κεφαλαιοκρατών που τους καταστρέφουν τη ζωή από το να τους αντικρίσω να μάχονται για εδάφη στα οποία στο τέλος θα λεηλατήσουν εκείνοι που από την άνεση των πολυτελών γραφείων τους "μετρούν ασφάλιστρα και χάρτες, ποιό πλοίο τούς συμφέρει να βυθίσουν", που τραγουδά κι ο Κώστας Χατζής...

Ο εθνικισμός είναι παιδική ασθένεια των νεοσύστατων κρατών, όπως είναι άλλωστε και το ελληνικό που ως κράτος-έθνος δεν είναι ούτε καν 200 χρόνων. Στην ανάγκη τους να βρουν ή να εφεύρουν μια κοινή ταυτότητα οι λαοί των Βαλκανίων χρειάστηκε πρώτα να στοχοποιήσουν τους εχθρούς τους. Δεν είναι αλήθεια κωμικοτραγικό, για παράδειγμα, κάποιοι αρβανίτες να μιλούν για κωλοαλβανούς όταν μοιράζονται μαζί τους την ίδια καταγωγή; Δεν είναι υποκριτικό οι εθνικιστές, των οποίων οι πρόγονοι αποκαλούσαν τους μικρασιάτες και τους υπόλοιπους πρόσφυγες τουρκόσπορους, σήμερα να υπόσχονται πως θα σπείρουν αίμα και φωτιά σε όλη την Τουρκία για να πάρουν το αίμα των θυμάτων τής μικρασιατικής καταστροφής πίσω; Είναι βολικό να θυμόμαστε μόνο τις γενοκτονίες με θύτες τους "βάρβαρους τουρκαλάδες", αλλά να λησμονούμε πως επί μήνες ύστερα από την απόβαση του ελληνικού στόλου στο λιμάνι τής Σμύρνης η θάλασσα ξέβραζε πτώματα "απίστων" η πως στη δεκαετία τού 1960 οι σφαγές τουρκοκύπριων στην Κύπρο βρίσκονταν στην ημερήσια διάταξη...

Πώς να καταπολεμήσεις, όμως, τον εθνικισμό όταν στα σχολεία τα παιδιά διδάσκονται μόνο την εξωραϊσμένη εικόνα των γεγονότων, στην οποία οι "καλοί" ήταν πάντοτε οι έλληνες και οι "κακοί" κι "άσχημοι" μόνο οι ξένοι; Ολοι μας, είτε ως κράτη είτε ως μεμονωμένες οντότητες, έχουμε υπάρξει και καλοί και κακοί κι άσχημοι. Οταν αντιμετωπίζουμε την Ιστορία όμως με όρους σπαγγέτι γουέστερν, ας μην περιμένουμε τίποτα καλύτερο από την εκδήλωση της βίαιης μισαλλοδοξίας τού λούμπεν προλεταριάτου, η οποία τόσο μα τόσο βολεύει το κατεστημένο...