Σάββατο 29 Μαρτίου 2014

Η εκδίκηση είναι ενα πιάτο που δεν τρώγεται με τίποτα...

Αν κάποιος έκανε κακό σε αγαπημένο μου πρόσωπο, ενδεχομένως να του το ανταπέδιδα, πιθανόν και στο πολλαπλάσιο. Στη συνέχεια, όμως, θα προσπαθούσα τουλάχιστον να δείξω γενναιότητα και να ζητήσω να τιμωρηθώ για το έγκλημά μου. Σε καμία περίπτωση, πάντως, δεν θα έβγαζα ανακοίνωση για να διατρανώσω την αθωότητά μου όταν η ενοχή μου θα ήταν ηλίου φαεινότερη. Πόσω μάλλον αν ενεργούσα ως θεσμικό όργανο, όπως στην περίπτωση της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών (τρομάρα τους) Υπαλλήλων, η οποία θέλει να μας πείσει πως ο κρατούμενος που σκότωσε μέλος της αυτοβασανίστηκε μέχρι θανάτου. Η εκδίκηση είναι γλυκιά, σε φορτώνει ωστόσο με θερμίδες ατελεσφορίας και σε χαμηλώνει στο επίπεδο αυτού που εκδικείσαι. Είναι, εξάλλου, αναπίτρεπτη όταν προέρχεται από άτομα που είναι σε θέση να κάνουν κατάχρηση της εξουσίας τους προκειμένου να δείξουν ποιός είναι το αφεντικό...

Το κακό, όμως, ξεκινά από την ίδια τη δομή τής απονομής δικαιοσύνης, που είτε δεν αποδίδεται είτε λαμβάνει τα χαρακτηριστικά τής τιμωρίας κι όχι του σωφρονισμού. Αν ο κρατούμενος (αλήθεια, τί σημασία έχει να μας "βομβαρδίζουν" τα μίντια με το ότι ήταν αλβανός, λες και δεν υπάρχουν έλληνες δολοφόνοι κι αυτό τον ξεχώριζε από τους υπόλοιπους;) που σκότωσε τον υπαρχιφύλακα δεν είχε περάσει των παθών του τον τάραχο στις ελληνικές φυλακές, αλλά είχε αντιμετωπιστεί ως άνθρωπος που έσφαλε, έπρεπε να πληρώσει για το λάθος του, αλλά με την προοπτική πως μια ημέρα θα επέστρεφε στην κοινωνία σωφρονισμένος, δεν θα είχαμε ζήσει τώρα αυτήν την τραγωδία. Δυστυχώς, ωστόσο, η αντίληψη των πολλών για τη δικαιοσύνη είναι πως ρίχνω τον εγκληματία σε ένα κελί, πετάω τα κλειδιά και τον αφήνω να σαπίσει μέχρι να εκτίσει την ποινή του ή ισοβίως. Οι πιο "μερακλήδες", μάλιστα, ανάμεσά μας προτείνουν και την επαναφορά τής θανατικής καταδίκης για ορισμένα αδικήματα. Θέλουν, δηλαδή, μια πολιτεία-δολοφόνο, που θα εφαρμόζει σε ορισμένα άτομα τις ίδιες εγκληματικές πρακτικές που εκείνοι χρησιμοποίησαν στα θύματά τους. Και μάλιστα δίχως καν, για το επίσημο κράτος, του πιθανού για τον κακούργο ελαφρυντικού τού τελέσαντος το αδίκημα εν βρασμώ ψυχής...

Οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι που δολοφόνησαν τον κρατούμενο δεν είναι ούτε καλύτεροι ούτε χειρότεροι από εκείνον. Είναι όλοι τους θύματα μια νοοτροπίας που απαιτεί αίμα ως απάντηση στο αίμα, εμπνευσμένης από το Φαρ Ουέστ, τα γουέστερν κι οποιαδήποτε άλλη αμερικανική ταινία μάς πλασάρει το "οφθαλμόν αντί οφθαλμού" ως λύση για τα ατομικά αδιέξοδα του καθενός μας. Τί θα κέρδιζε ο κρατούμενος δολοφονώντας τον υπαρχιφύλακα; Θα του επιστρέφονταν τα χαμένα νιάτα του στη φυλακή; Τί κερδίζουν οι υπάλληλοι που εκδικήθηκαν τον συνάδελφό τους; Τον ξαναέφεραν στη ζωή; Κάποιοι λένε, και το ισχυρίζονται με σοβαρότητα, πως τέτοιου είδους πράξεις αντεκδίκησης λειτουργούν ως παραδειγματισμός για οποιονδήποτε αλλο θελήσει να επαναλάβει κάτι παρόμοιο με αυτό που έκανε ο κρατούμενος. Θα μπορούσαμε, επίσης, να κόβουμε το χέρι τού ληστή ή το γεννητικό όργανο τού βιαστή, όπως στη Σαουδική Αραβία. Θα μπορούσαμε, δηλαδή, να επιβάλλουμε τη δικαιοσύνη με τον τρόμο κι όχι να την καλλιεργήσουμε ως συνείδηση σε ελεύθερους πολίτες, που είναι κι ο δυσκολότερος δρόμος αλλά και μακροπρόθεσμα ο πιο αποτελεσματικός. Επιμένουμε, ωστόσο, να χτίζουμε πανικοβλημένες κοινωνίες, με φοβισμένους υπηκόους που θα κάνουν ό,τι τους λένε υπό την απειλή τής δρακόντειας τιμωρίας και δεν θα πράττουν το δίκαιο από ελεύθερη επιλογή. Αυτό δεν είναι, όμως, το Α και το Ω όλων μας των δεινών;...



 

Δεν υπάρχουν σχόλια: