Αν ρωτήσεις από την πιο ανόητη στάρλετ, που διεκδικεί έναν τίτλο σε διαγωνισμό ομορφιάς, μέχρι τον σοφότερο διανοούμενο, ο οποίος καπνίζει επιτηδευμένα το τσιγάρο του για να μας δείξει με αυτόν τον τρόπο το βάθος τής σκέψης του, τί απεχθάνονται περισσότερο, θα σου απαντήσουν με ένα στόμα μια φωνή, σα να το έχουν κάνει πρόβα εκατομμύρια φορές μπροστά στον καθρέφτη τους, υπόθεση που είναι πολύ πιθανό να ισχύει: "Μα, το ψέμα και την υποκρισία φυσικά. Το μεγαλύτερο ελάττωμά μου είναι η ειλικρίνεια κι ο αυθορμητισμός μου κι έχω πληρώσει πολλές φορές το τίμημα γι' αυτό". Μάλλον θα ήταν...ψέμα αν μου λέγατε πως δεν έχετε ακούσει ποτέ αυτές τις φράσεις να βγαίνουν κι από το ίδιο σας το στόμα. Δεν χρειάζεται να ντρέπεστε γι' αυτό, είναι ανθρώπινο να ψευδόμαστε και να υποκρινόμαστε. Αυτό είναι, άλλωστε, το κόλπο που έχει ανακαλύψει το είδος μας για να τα βγάζει πέρα με την πραγματικότητα. Ολοι μας κρύβουμε μέσα μας μια "Μπλανς Ντιμπουά" που δεν θέλει ρεαλισμό αλλά φαντασία...
Δεν είναι απαραίτητο ούτε να υποκρινόμαστε πως υπάρχουν και τα "αθώα ψεματάκια". Το ψέμα είναι ψέμα, βρίσκεται στη φύση μας κι όσο πιο γρήγορα το αποδεχθούμε τόσο λιγότερο θα πέφτουμε θύματα των ψεμάτων των άλλων. Αν, για παράδειγμα, συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είναι αναγκαίο να κοροϊδεύουμε και τον εαυτό μας πως και με το τελευταίο πολυνομοσχέδιο η χώρα βγαίνει από την κρίση και είναι έτοιμη να εισέλθει στην εποχή τής ανάπτυξης, θα απελευθερωθούμε μια ώρα αρχύτερα από τους πολιτικάντηδες που μας λένε πως τα μνημόνια τέλειωσαν την ίδια ώρα που ετοιμάζουν το τρίτο για μετά από τις ευρωεκλογές. Οσο ταχύτερα κατανοήσουμε ότι όχι μόνο είναι αδύνατο αλλά δεν είναι και για το καλό μας να επιστρέψουμε στην ίδια Ελλάδα που αφήσαμε προ κρίσης τόσο η δημαγωγία κι ο λαϊκισμός τής αντιπολίτευσης θα μας αφήνουν αδιάφορους. Κι αυτά είναι μόνο τα ψέματα της πολιτικής μας ζωής. Σκεφτείτε να απαλλαγούμε κι από τα υπόλοιπα ψεύδη με τα οποία μας έχουν αναθρέψει κι αλυσοδέσει προκειμένου να προσκυνούμε θεούς, επίγειους κι επουράνιους, σύγχρονους ή προγενέστερους της εποχής μας. Κοντολογίς, το ψέμα και η υποκρισία είναι χρήσιμα, αρκεί όμως να τα αντιμετωπίζουμε σαν αστείο που σκοπό έχει να μας διασκεδάσει κι όχι να τα αφήνουμε να μας υπνωτίζουν δήθεν νουθετώντας μας...
Το ψέμα, πάντως, διαθέτει ένα πολύ καλό επιχείρημα. Από τη στιγμή που κανένας μας δεν γνωρίζει την αλήθεια, απλώς ενδεχομένως να την ψυχανεμίζεται, θεωρεί πως έχει το δικαίωμα να λέει ό,τι θέλει δίχως τον κίνδυνο της διάψευσης. Κι αυτό είναι θεμιτό όταν πρόκειται, για παράδειγμα, για κάποιο λογοτεχνικό ή κινηματογραφικό έργο. Τί γίνεται, ωστόσο, όταν λογίζεται ως θέσφατο και στην κοινωνική μας ζωή; Η μοναδική άμυνα που έχουμε, από τη στιγμή που η μία και μοναδική αλήθεια μάς είναι είτε άπιαστη είτε έτσι κι αλλιώς ανύπαρκτη, δεν είναι άλλη από την ειλικρίνεια κυρίως απέναντι στον εαυτό μας. Αν μπούμε στη διαδικασία να κοροϊδεύουμε συνεχώς ακόμα κι αυτόν προκειμένου να εξωραΐζουμε τις αβελτηρίες μας κι όσα δεν μας αρέσουν στην καθημερινότητά μας, θα εξακολουθούμε να τρέφουμε το τέρας τής στασιμότητας, το οποίο ανοίγει το δρόμο στην οπισθοδρόμηση. Προφανώς κι απαιτεί γενναιότητα να μη ζούμε με βεβαιότητες. Προτιμώ ωστόσο τις αμφιβολίες, έστω κι αν σου τρώνε λίγο λίγο τα σωθικά, από τη σιγουριά που δε βασίζεται σε κανέναν αντικειμενικό εξωτερικό παράγοντα. Οι πρώτες είναι ταυτόσημες με την πρόοδο, η δεύτερη με το συντηρητισμό. Διαλέγετε και παίρνετε...
Δεν είναι απαραίτητο ούτε να υποκρινόμαστε πως υπάρχουν και τα "αθώα ψεματάκια". Το ψέμα είναι ψέμα, βρίσκεται στη φύση μας κι όσο πιο γρήγορα το αποδεχθούμε τόσο λιγότερο θα πέφτουμε θύματα των ψεμάτων των άλλων. Αν, για παράδειγμα, συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είναι αναγκαίο να κοροϊδεύουμε και τον εαυτό μας πως και με το τελευταίο πολυνομοσχέδιο η χώρα βγαίνει από την κρίση και είναι έτοιμη να εισέλθει στην εποχή τής ανάπτυξης, θα απελευθερωθούμε μια ώρα αρχύτερα από τους πολιτικάντηδες που μας λένε πως τα μνημόνια τέλειωσαν την ίδια ώρα που ετοιμάζουν το τρίτο για μετά από τις ευρωεκλογές. Οσο ταχύτερα κατανοήσουμε ότι όχι μόνο είναι αδύνατο αλλά δεν είναι και για το καλό μας να επιστρέψουμε στην ίδια Ελλάδα που αφήσαμε προ κρίσης τόσο η δημαγωγία κι ο λαϊκισμός τής αντιπολίτευσης θα μας αφήνουν αδιάφορους. Κι αυτά είναι μόνο τα ψέματα της πολιτικής μας ζωής. Σκεφτείτε να απαλλαγούμε κι από τα υπόλοιπα ψεύδη με τα οποία μας έχουν αναθρέψει κι αλυσοδέσει προκειμένου να προσκυνούμε θεούς, επίγειους κι επουράνιους, σύγχρονους ή προγενέστερους της εποχής μας. Κοντολογίς, το ψέμα και η υποκρισία είναι χρήσιμα, αρκεί όμως να τα αντιμετωπίζουμε σαν αστείο που σκοπό έχει να μας διασκεδάσει κι όχι να τα αφήνουμε να μας υπνωτίζουν δήθεν νουθετώντας μας...
Το ψέμα, πάντως, διαθέτει ένα πολύ καλό επιχείρημα. Από τη στιγμή που κανένας μας δεν γνωρίζει την αλήθεια, απλώς ενδεχομένως να την ψυχανεμίζεται, θεωρεί πως έχει το δικαίωμα να λέει ό,τι θέλει δίχως τον κίνδυνο της διάψευσης. Κι αυτό είναι θεμιτό όταν πρόκειται, για παράδειγμα, για κάποιο λογοτεχνικό ή κινηματογραφικό έργο. Τί γίνεται, ωστόσο, όταν λογίζεται ως θέσφατο και στην κοινωνική μας ζωή; Η μοναδική άμυνα που έχουμε, από τη στιγμή που η μία και μοναδική αλήθεια μάς είναι είτε άπιαστη είτε έτσι κι αλλιώς ανύπαρκτη, δεν είναι άλλη από την ειλικρίνεια κυρίως απέναντι στον εαυτό μας. Αν μπούμε στη διαδικασία να κοροϊδεύουμε συνεχώς ακόμα κι αυτόν προκειμένου να εξωραΐζουμε τις αβελτηρίες μας κι όσα δεν μας αρέσουν στην καθημερινότητά μας, θα εξακολουθούμε να τρέφουμε το τέρας τής στασιμότητας, το οποίο ανοίγει το δρόμο στην οπισθοδρόμηση. Προφανώς κι απαιτεί γενναιότητα να μη ζούμε με βεβαιότητες. Προτιμώ ωστόσο τις αμφιβολίες, έστω κι αν σου τρώνε λίγο λίγο τα σωθικά, από τη σιγουριά που δε βασίζεται σε κανέναν αντικειμενικό εξωτερικό παράγοντα. Οι πρώτες είναι ταυτόσημες με την πρόοδο, η δεύτερη με το συντηρητισμό. Διαλέγετε και παίρνετε...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου