Κάνε ό,τι δεν μπορείς, μας προστάζει ο Καζαντζάκης κι αυτό έκανε ο Σάκης στη Νέα Σμύρνη...

Δεν ξέρω ποιά μπορεί να ήταν τα κίνητρα του Σάκη Ρουβά για να τραγουδήσει το "Αξιον Εστί". Ισως να επρόκειτο για μια απόπειρα ανοίγματός του σε ένα άλλο κοινό, να πορευτεί σε δρόμους που δεν είχε ακολουθήσει στο παρελθόν, δοκιμάζοντας τις δυνάμεις του κι εξερευνώντας τα όριά του. Από την άλλη, ενδεχομένως να μην ήταν τίποτα παραπάνω από μια προσπάθεια επικοινωνιακού ξεπλύματος κάθε ποπ παραστρατήματός του λίγο πριν καταδυθεί ξανά στο βυθό τής ευκολίας, των απλοϊκών στίχων και της εύπεπτης και χαζοχαρούμενης τρόπον τινά μουσικής. Οπως, όμως, έγραψε κι ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης, κάθε εκτέλεση ενός καλλιτεχνικού έργου είναι προτιμότερη από την απαγόρευσή του. Γι' αυτό κι ο Σάκης είχε κάθε δικαίωμα να τραγουδήσει τους μελοποιημένους στίχους τού Οδυσσέα Ελύτη...

Το δικαίωμα, ωστόσο, στην κριτική διατηρούμε κι όσοι είτε τον ακούσαμε ζωντανά στη Νέα Σμύρνη είτε από τα διάφορα βιντεάκια που κατέκλυσαν το YouTube. Δίχως να είμαι μουσικοκριτικός, είδα κι άκουσα έναν άνθρωπο που σεβάστηκε το αριστούργημα, σε μια ερμηνεία μέτρια μεν αλλά που δεν άγγιξε τη γελοιότητα, έστω κι αν τραγούδησε με μια άλλη φωνή, τεχνητή, ψεύτικη, από εκείνη που καλούσε τα κοριτσόπουλα της γενιάς μου για να τους φτιάξει μακαρόνια με κιμά. Κι εδώ ήταν ακριβώς το πρόβλημα. Ο Σάκης εργάστηκε σκληρά, αλλά του ήταν αδύνατο να ξεπεράσει τη μετριότητα, δεν διαθέτει την προσωπικότητα να "πειράξει" το έργο και να αφήσει το δικό του αποτύπωμα. Κι αυτό γιατί του ήταν κάτι ξένο, σαν να τραγουδούσε σε μια άλλη εντελώς διαφορετική γλώσσα κι όχι στα ελληνικά. Είναι λογικό, άλλωστε, όταν επί 20 και βάλε χρόνια υπηρετείς το κωστοπουλικό λάιφσταϊλ, τη μενεγάκειο αντίληψη της ζωής και το ψινάκειο σαβουάρ βιβρ οι λέξεις τού Ελύτη και οι νότες τού Μίκη να σου μοιάζουν γραμμένες στα αραμαϊκά και ήχοι από άλλο πλανήτη...

Φυσικά και στην κριτική μου υπεισέρχεται ο παράγοντας του φθόνου. Ποιός δεν ζηλεύει έναν ωραίο άνδρα ο οποίος δεν χρειάζεται καν να βγάλει ένα ψίθυρο για να σαγηνεύσει γυναίκες κάθε ηλικίας; Κανένας, ωστόσο, δεν κάνει καριέρα μόνο από την ομορφιά του. Αν δεν έχει ταλέντο και, κυρίως, αν δεν δουλεύει ημέρα νύχτα για να το εξελίσσει δεν θα καταφέρει κάτι παραπάνω στη ζωή του από το να γίνει συνοδός κυριών κι ενίοτε κυρίων. Ο Σάκης, επομένως, μου είναι συμπαθής έστω κι αν τα τραγούδια του δεν είναι από αυτά που μου αρέσει να ακούω επαναληπτικώς. Δεν έμεινε στην εξωτερική του εμφάνιση αλλά δούλεψε σκληρά για να θεωρείται σήμερα ένας από τους πιο επιτυχημένους έλληνες τραγουδιστές. Σε αυτό, άλλωστε, που κάνει όλα αυτά τα χρόνια είναι πολύ καλός. Οσο, όμως, κι αν είναι χρήσιμο να ακολουθούμε την προσταγή τού Καζαντζάκη και να κάνουμε ό,τι δεν μπορούμε κάποιες φορές η αυτοπροστασία μέσω του γνώθι σαυτόν είναι καλύτερος σύμβουλος...

Κάποτε, με μια δόση υπερβολής, ο Στέλιος Καζαντζίδης είχε πει πως δεν μπορείς να γίνεις λαϊκός τραγουδιστής αν δεν έχεις κάνει φυλακή. Αυτό που ήθελε να πει αυτή η σπουδαία φωνή ήταν πως αν δεν έχεις πονέσει, αν δεν έχεις περάσει δύσκολα, αν δεν έχεις φάει την πέτρα για να χορτάσεις και δεν έχεις πιει το αίμα σου για να ξεδιψάσεις είναι αδύνατο να εκφράσεις τον πόνο που περιέχει κάθε γνήσιο λαϊκό άσμα. Κι όλα αυτά ο Σάκης ήταν αδύνατο να τα βιώσει στα κοσμικά πάρτι, στη συναναστροφή του με τους φιλάνθρωπους εκμεταλλευτές τού λαού, στις "posh" φωτογραφίσεις για τα περιοδικά ξεπεσμένων σήμερα μιντιαρχών ή μέσα από την τριβή του με στιχουργούς που του έγραφαν να μην αντιστέκεται και συνθέτες που εμπνέονταν από ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Το πάθος, εξάλλου, δεν αποδεικνύεται με το να σκίζεις τα πουκάμισά σου επί σκηνής ώστε να φαίνεται το καλλίγραμμο σώμα σου ούτε αν είσαι τεχνικώς ορθός. Επαρκείς τραγουδιστές βγαίνουν με το τσουβάλι από τα "τάλεντ σόου". Οι πραγματικά σπουδαίοι, ωστόσο, τραγουδούν με την ψυχή κι όχι χάρη στα αποστειρωμένα μαθήματα ωδείου, άδουν με την καρδιά κι όχι με τις ατέλειωτες ώρες στα γυμναστήρια για να αναπληρώσουν με κοιλιακούς ό,τι τους λείπει σε γνήσιο συναίσθημα...

Ο Σάκης έχει κάθε δικαίωμα να ξανατραγουδήσει το "Αξιον Εστί" ή να τραγουδήσει κι άλλα αριστουργήματα της ελληνικής μουσικής. Θέλω να πιστεύω ότι δεν ανήκω στη φάρα των ελιτιστών που θεωρούν πως πρέπει να επιβάλλουν το δικό τους γούστο σε όλους τους υπόλοιπους. Αφήστε που πολλές φορές αυτό που βαυκαλίζεται πως είναι ποιοτική τέχνη δεν είναι τίποτα παραπάνω από βαρετές τρίχες κατσαρές, απλώς πιο επιτηδευμένες και χωμένες σε καλύτερο αμπαλάζ από τις τετριμμένες τρίχες κατσαρές. Από τη στιγμή που ο δημιουργός απελευθερώνει από το τόξο του το οποιοδήποτε έργο, αυτό το "βέλος" παύει να του ανήκει. Είναι, πλέον, ιδιοκτησία τού μυαλού και της καρδιάς που έχει στοχεύσει ή οποιουδήποτε άλλου σταθεί στο δρόμο του. Κι όπως είπε πάλι σωστά ο Μίκης, μέσα στη σοφία των 90 ετών του, "ο χρόνος κι ο κόσμος μας κρίνουν όλους". Γι' αυτό μπορεί ο Σάκης να μάζεψε γύρω στις 20.000 ανθρώπους στη Νέα Σμύρνη, αλλά μην περιμένετε τουλάχιστον από το γράφοντα να προτιμήσει να ακούσει τη δική του εκδοχή τού "Αξιον Εστί" από τη δωρική τού Γρηγόρη Μπιθικώτση. Ο χρόνος, τουλάχιστον, έχει πάρει τις αποφάσεις του από τη στιγμή που ο Σάκης κατέβηκε από το πόντιουμ το περασμένο σαββατόβραδο...