Ο Βαγγέλης Γιακουμάκης είναι και δικό μου θύμα...

Μακάρι ο Βαγγέλης Γιακουμάκης να βρεθεί το γρηγορότερο δυνατό και να είναι καλά στην υγεία του. Μακάρι, επίσης, να μην ισχύουν οι φήμες πως ο 20χρονος φοιτητής έχει πέσει θύμα ενδοσχολικής βίας επειδή δεν ήταν όσο "άνδρας" πρέπει να είναι ένας κρητικός. Με τα ευχολόγια, ωστόσο, δεν έχει λυθεί κανένα πρόβλημα από όσο γνωρίζω. Πόσω μάλλον όταν τα προτιμούμε από το να βγάζουμε το κεφάλι μας από την άμμο ώστε να αντικρίζουμε κατάματα τη σκληρή αλήθεια. Κι αυτή δεν είναι άλλη από το ότι έχουμε περικυκλώσει τη ζωή μας με τόσα στερεότυπα ώστε η πραγματικότητα να αδυνατεί να αναπνεύσει. Τα αγόρια, τα κορίτσια, οι γυναίκες, οι άνδρες, οι κρητικοί, οι έλληνες, οι γερμανοί κι οποιαδήποτε άλλη κατηγορία πληθυσμού οφείλει να συμπεριφέρεται με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Αν κάποιος παρεκκλίνει έστω και στο ελάχιστο από το "εγχειρίδιο ορθής συμπεριφοράς" αυτομάτως εξοστρακίζεται από την αγέλη και καταδικάζεται στην απομόνωση, αλίμονο και στο θάνατο. Και δεν αθωώνω ούτε τον εαυτό μου από συμπεριφορές οι οποίες χαρακτηρίζονται από ρατσιστικά κίνητρα απέναντι σε συνανθρώπους μου, έστω κι αν γίνονται υποσυνείδητα ή στο πλαίσιο του σαρκασμού τής πολιτικής ορθότητας. Κι ο γράφων έχει αμελήσει να σκεφτεί πως κάποιοι άνθρωποι είναι πιο ευαίσθητοι από τους άλλους κι ένα ανέκδοτο, για παράδειγμα, που αφορά τους γκέι ή τους αλβανούς μπορεί να μην είναι τελικώς και τόσο αστείο ή αθώο όσο ενδεχομένως να νομίζει...

Ο Βαγγέλης Γιακουμάκης δεν είναι μια μεμονωμένη περίπτωση, ειδικώς σε μια χώρα όπως η Ελλάδα όπου η υποκρισία λογίζεται ως σπουδαιότερη αρετή από την ειλικρίνεια, Πόσες φορές δεν έχετε ακούσει, για παράδειγμα, τη φράση "τη βίασαν, αλλά κι εκείνη ντυνόταν προκλητικώς" ή "δεν έχω πρόβλημα με τους ομοφυλόφιλους, αρκεί να μην εκδηλώνονται δημοσίως"; Είναι και οι δύο, όπως και τόσες άλλες, συμπτώματα μιας κοινωνικής παθογένειας που δεν έχει γιατρευτεί γιατί απλούστατα δεν την έχουμε ακόμα ορίσει ως ασθένεια. Εχουμε πλάσει μια κοινωνία η οποία ανέχεται τη διαφορετικότητα μόνο στο στενό πλαίσιο της οικογενειακής εστίας ή, το πολύ, γκετοποιημένων καταστάσεων. Θεωρούμε πως είμαστε ανοιχτόμυαλοιγιατί δεν διαδηλώνουμε για το κλείσιμο των γκέι μπαρ, αλλά στιγματίζουμε με τη μία ένα ζευγάρι ομοφυλόφιλων που συναντούμε σε ένα "κανονικό" κέντρο διασκέδασης. Φυσικά θα βρούμε ένα σωρό επιχειρήματα πίσω από τα οποία θα κρύψουμε τη μισαλλοδοξία μας. Θα μιλήσουμε για τα πρότυπα που προσφέρονται στα παιδιά μας, για ανωμαλίες κι οτιδήποτε άλλο θα μας κάνει να κοιμόμαστε ήσυχοι τα βράδια. Δεν έχουμε, άλλωστε, να ανησυχούμε για την κοινωνική αποδοκιμασία της κάθε είδους φοβίας μας αφού οι θεσμοί, όπως η οικογένεια, το σχολείο, το κράτος ή η εκκλησία, υπάρχουν για να μας δίνουν άφεση αμαρτιών και να κυνηγούν, ο καθένας με τη μέθοδό του, την όποια παρέκκλιση από την "κανονικότητα". Κι έτσι "αναμάρτητοι" πορευόμαστε στην οδό τής υποκρισίας, που καταλήγει αναπόφευκτα στον εξοστρακισμό χιλιάδων Γιακουμάκηδων...

Η ένταξη σε μια ομάδα είναι ένα θετικό γεγονός, αρκεί αυτή να προκύπτει από προσωπική βούληση κι όχι από κοινωνική υποχρέωση, όπως συμβαίνει δυστυχώς σε πλείστες περιπτώσεις. Βρισκόμαστε στο 2015, αλλά εξακολουθούμε να βασανιζόμαστε από προκαταλήψεις που στοίχειωναν τις ζωές των ανθρώπων τού μεσαίωνα. Κι αντί να επικρίνουμε αυτούς που κάνουν σπονδές στη διαιώνισή τους, κατηγορούμε όσους αμφισβητούν τις κοινωνικές νόρμες, πιστοί σε ένα δικό τους αξιακό κώδικα, ο οποίος, καλώς ή κακώς, είναι περισσότερο προσανατολισμένος στις ανάγκες τού ανθρώπου τού 21ου αιώνα. Μιας που βρισκόμαστε, για παράδειγμα, στη σαρακοστή, αμαρτωλός δεν είναι αυτός που θα φάει κρέας, αλλά εκείνος που τρώει ψάρι την ώρα που κλέβει το δημόσιο χρήμα ή που δέρνει τη γυναίκα του. Θα μου πείτε πως όλα αυτά είναι αυτονόητα και είναι τόσο υπερβολικό όσο κι ανούσιο να τα υπενθυμίζω. Κι όμως, την ώρα που ο άνθρωπος ετοιμάζεται να πατήσει το πόδι του στον Αρη κάποιοι ασκούν ψυχολογική βία σε έναν 20χρονο γιατί δεν προσπαθεί να βρει το αντριλίκι του πίνοντας τσικουδιές ή ρίχνοντας μπαλωθιές. Γι' αυτό κι όσο τέτοιες συμπεριφορές εξακολουθούν να έχουν την έγκριση, ανοιχτή ή σιωπηρή, στρουθοκάμηλων homo sapiens θα συνεχίζω να αμφισβητώ ότι έχουμε ξεφύγει πολύ από την εποχή των σπηλαίων...