Είναι η νέα διαπλοκή που καταγγέλλουν στους άλλους...

Ο συγκροτημένος άνθρωπος χαρακτηρίζεται τόσο από το περιεχόμενό του όσο κι από το ήθος του. Δεν έχει σημασία, δηλαδή, μόνο να είναι έντιμος, αλλά και να μην επιτίθεται στους άλλους με σκαιούς χαρακτηρισμούς όταν του κάνουν μία ερώτηση, ιδίως όταν οι άλλοι είναι δημοσιογράφοι κι εκείνος είναι υπουργός. Εν προκειμένω, ο Π. Πολάκης έχει δίκιο να ισχυρίζεται πως πολλές από τις σε βάρος του επιθέσεις από ΜΜΕ οφείλονται στο ότι με την αποκάλυψη σκανδάλων όπως του ΚΕΕΛΠΝΟ ή της Novartis συνέβαλε στο να αναγκαστούν να βγάλουν το δάχτυλο από το μέλι κι αρκετοί μιντιάρχες. Τα πιράνχας, άλλωστε, της υγείας ροκανίζουν εδώ και δεκαετίες το δημόσιο πλούτο σε βάρος των πολιτών...

Ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, ωστόσο, χάνει το δίκιο του, αν υποθέσουμε πως δεν έχει καμία ευθύνη στη συγκεκριμένη υπόθεση, όταν αρνείται να δώσει απαντήσεις σε ερωτήσεις για τον θάνατο δύο παιδιών στο νοσοκομείο Λαμίας. Ανεξαρτήτως του ποιος κρατά το μικρόφωνο εκείνη την ώρα, είναι η κοινωνία που ζητά να πληροφορηθεί τι συμβαίνει κι όχι ο όποιος δημοσιογράφος ή ο καναλάρχης- αφεντικό του...

Μπορεί, εξάλλου, ο Π. Πολάκης να είναι η πιο μπρουτάλ εκδοχή τού κυβερνητικού αισθήματος καταδίωξης, αλλά είναι σύνηθες υπουργοί, ακόμα κι ο πρωθυπουργός, να ταυτίζουν οποιαδήποτε κριτική στο έργο τους με κάποια συνωμοσία τής διαπλοκής. Μάλλον δεν έχουν καταλάβει ακόμα πως αποτελούν οι ίδιοι τη νέα διαπλοκή που καταγγέλλουν στους άλλους...

Η καλύτερη απάντηση στην κακόπιστη κριτική είναι η παράθεση επιχειρημάτων αντλημένων από την πραγματικότητα κι όχι ο δίκαιος ή άδικος στιγματισμός δημοσιογράφων. Ο Π. Πολάκης θα όφειλε πρώτα να παραδώσει ένα αξιοζήλευτο κι από τα προηγμένα κράτη δημόσιο σύστημα υγείας πριν παραστήσει τον κριτή των πάντων χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για όπλο του. Μέχρι να το πράξει, είναι προτιμότερο να μην ανοίγει το βόθρο που έχει για στόμα τόσο συχνά γιατί κινδυνεύει να γίνει γραφικότερος της Κρήτης από την οποία και κατάγεται...

 

Ο ορισμός τού λούμπεν: να αγωνίζεσαι για ένα όνομα αλλά όχι για τη ζωή σου...

Δεν συμμετείχα στα πρόσφατα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό. Δεν το έπραξα όχι μόνο γιατί στηρίζω τη Συμφωνία των Πρεσπών ή γιατί δεν έχω πρόβλημα με ένα άλλο κράτος να χρησιμοποιεί τη λέξη "Μακεδονία" στην ονομασία του, αλλά και γιατί μου ήταν αποκρουστική η πλειονότητα τουλάχιστον του συρφετού που μαζεύτηκε για να υπερασπιστεί υποτίθεται την εδαφική μας κυριαρχία, αυτοπροβάλλοντας στην ουσία τον εθνικό του κομπλεξισμό, που καλύπτεται πίσω από τον εθνικισμό. Δεν είχα καμία δουλειά να προσμετρηθώ με ανθρώπους που είχαν ντυθεί σαν να πήγαιναν στο καρναβάλι τής Πάτρας και με τους κομματικούς πάτρωνές τους, οι οποίοι κρύβουν την ανικανότητα ή και διαφθορά τους πουλώντας πατριωτισμό στους αδαείς. Πώς θα μπορούσα, άλλωστε, να ξεπλύνω τη ντροπή να φωτογραφιζόμουν δίπλα στους γεωργιάδηδες, στους βορίδηδες και στους λοιπούς χρυσαυγίτες;...

Δεν ήταν όλοι όσοι συμμετείχαν στα συλλαλητήρια ακροδεξιοί και λαϊκιστές. Αρκετοί, όμως, από αυτούς που συμμετείχαν και οι οποίοι βγήκαν στους δρόμους "για μια Ελένη, για ένα πουκάμισο αδειανό" τη μνημονιακή δεκαετία δεν έβγαλαν άχνα για την οικονομική τραγωδία που χτύπησε τη χώρα και η οποία επηρέασε και θα επηρεάζει τη ζωή μας πολύ περισσότερο από το αν οι βόρειοι γείτονές μας λέγονται Βόρεια Μακεδονία ή οτιδήποτε άλλο. Όλοι αυτοί ανήκουν στο λούμπεν προλεταριάτο ή πρεκαριάτο που αδυνατεί να ιεραρχήσει σωστά τις αιτίες των δεινών του και γι' αυτό είναι καταδικασμένο να ακολουθεί σημαίες λαοπλάνων που χτίζουν την πολιτική τους επιβίωση πάνω σε ένα συναισθηματισμό που προδίδει ανασφάλεια. Αλίμονο αν ένα όνομα είναι η ψυχή μας κι όχι η ταξική αφύπνιση απέναντι σε αυτούς που μας νανουρίζουν με πατρίδα, θρησκεία και οικογένεια, έννοιες ιερές που όμως οι ίδιοι έχουν γραμμένες στα παλαιότερα των υποδημάτων τους...

Η αναβίωση του Μακεδονικού λειτούργησε ως αφορμή για να έλθουν ξανά στο προσκήνιο σκοταδιστικές δυνάμεις που αντιμετωπίζουν ως προδοτική οποιαδήποτε κίνηση που βοηθά στην εμπέδωση της ειρήνης στην περιοχή. Η Συμφωνία των Πρεσπών δεν θα κριθεί από το αν ο Ζ. Ζάεφ θα αποκαλεί τη χώρα του Μακεδονία ή Βόρεια Μακεδονία, αλλά κυρίως από το αν οι δικλείδες ασφαλείας που περιλαμβάνονται σε αυτή για την αντιμετώπιση του αλυτρωτισμού και την θέση διαχωριστικών ιστορικών γραμμών ανάμεσα στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και στο σλαβισμό θα αποδειχθούν ικανές να αποτρέψουν μελλοντικές εθνικιστικές εξάρσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, η πολιτική βούληση και των δύο πλευρών να συνεργάζονται σε όλους τους τομείς αντί να αναζητούν δικαιολογίες για να μαλώνουν, συνιστά το σημαντικότερο στοίχημα των Πρεσπών...

Καραμπινάτο πραξικόπημα στη Βενεζουέλα...

Ο Νικολάς Μαδούρο δεν διαθέτει την πολιτική προσωπικότητα του Ούγκο Τσάβες ούτε φρόντισε να επισκευάσει την οροφή όταν είχε καλοκαιρία, να προστατεύσει δηλαδή τα κοινωνικά επιτεύγματα του τσαβισμού όταν η τιμή τού πετρελαίου βρισκόταν ψηλά και δεν είχε χαθεί εξαιτίας τής μετέπειτα πτώσης του το 50% του ΑΕΠ της χώρας. Από την άλλη, ωστόσο, δεν παύει να είναι αυτός ο εκλεγμένος πρόεδρος της Βενεζουέλας κι όχι ο παγκοσμίως άγνωστος μέχρι πριν μερικές ημέρες Χ. Γκουαϊδό και, βεβαίως, τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης, τα οποία υποτίθεται πως αγωνιούν για το λαό τής χώρας, δεν λένε τσιμουδιά για τον οικονομικό πόλεμο σε βάρος τής Βενεζουέλας από τον οποίο υποφέρουν πρωτίστως οι πολίτες της. Κι ο Νίξον με τον Κίσιντζερ, άλλωστε, πριν κάνουν το πραξικόπημα στη Χιλή τού Αλιέντε το 1973 με την επιχείρηση "Κόνδορας", είχαν βάλει πρώτα μπρος το "make the economy scream" για να οδηγήσουν στην κοινωνική ταραχή και ύστερα στον "αναπόφευκτο" Πινοτσέτ, το ασφαλιστικό τού οποίου θέλει να αντιγράψει ο Κ. Μητσοτάκης, για να μην ξεχνιόμαστε...

Η Βενεζουέλα είναι πράγματι μια διχασμένη χώρα, στα πρόθυρα εμφύλιας σύρραξης. Τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση χρησιμοποιούν παραστρατιωτικές ομάδες για να επιτύχουν τους σκοπούς τους. Είναι, επίσης, αλήθεια ότι η κυβέρνηση Μαδούρο χρησιμοποιεί βία σε βάρος πολιτών της που αντιδρούν με ειρηνικό τρόπο...

Από πότε, όμως, η οικονομική καταστροφή μιας χώρας, για την οποία μάλιστα εν μέρει ευθύνεται κι ο διεθνής παράγοντας, και η κατάχρηση κρατικής βίας αποτελούν λόγους πραξικοπηματικής ανατροπής τού δημοκρατικώς εκλεγμένου προέδρου της ή και εισβολής σε αυτή τρίτων χωρών; Αν ήταν έτσι, γιατί η διεθνής κοινότητα δεν ανέτρεψε τις μνημονιακές ελληνικές κυβερνήσεις και δεν εισέβαλε στην Ελλάδα για να προστατεύσει το λαό της από τη μεγαλύτερη απώλεια εισοδήματος σε ευρωπαϊκή χώρα από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο;

Γιατί δεν επεμβαίνει σήμερα στη Γαλλία τού Εμ. Μακρόν, όπου τα "Κίτρινα Γιλέκα" καταστέλλονται με βία; Γιατί δεν κάνει το ίδιο στην Ισπανία, όπου άνθρωποι βρίσκονται στη φυλακή γιατί διοργάνωσαν δημοψήφισμα για την Καταλονία;...

Στην "αυταρχική" κατά τα άλλα Βενεζουέλα η πλειονότητα των μέσων ενημέρωσης δεν ανήκει στο κράτος, αλλά σε ιδιώτες ολιγάρχες. Το τονίζω για να έχουμε το μέτρο σύγκρισης με τις υποτιθέμενες πρότυπες κοινοβουλευτικές δημοκρατίες τής Δύσης...

Υπενθυμίζω, επίσης, πως ο "δικτάτορας" Νικολάς Μαδούρο έχει εκλεγεί από την πλειοψηφία των πολιτών του, ενώ ο "ηγέτης τού ελεύθερου κόσμου" Ντ. Τραμπ από ένα κονκλάβιο εκλεκτόρων, έχοντας λάβει τρία εκατομμύρια ψήφους λιγότερες από την Χ. Κλίντον. Πριν, επομένως, και στην Ελλάδα εκφράσουμε την ανησυχία μας για το τι συμβαίνει μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά μας δεν θα ήταν προτιμότερο να αναλογιστούμε το δικό μας έλλειμμα δημοκρατικής αντιπροσώπευσης που οδηγεί, μαζί με άλλους παράγοντες φυσικά, στην άνοδο του νεοφασισμού;... 

Εργατοπατέρες κατώτεροι των περιστάσεων...

Ήταν επιτέλους καιρός η χώρα να καταργήσει τον κατώτατο και τον ακόμα πιο εξευτελιστικό για τους νέους υποκατώτατο μισθό, ρατσιστικά μνημονιακά μέτρα με τα οποία θεσμοποιήθηκε ο εργασιακός μεσαίωνας και καθαγιάστηκε το "πρότυπο" της αγοράς εργασίας τού Μπαγκλαντές ή της Κίνας. Βεβαίως πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά προκειμένου οι εργαζόμενοι να ανακτήσουν την αξιοπρέπειά τους και οι άνεργοι να μειωθούν όσο το δυνατό περισσότερο- αν, για παράδειγμα, δεν καταργηθεί η μείωση του αφορολόγητου οι αυξήσεις που θα δοθούν από το Φεβρουάριο θα πάνε στο βρόντο. Είναι, πάντως, λόγος να χαμογελάμε αυτό το χτύπημα στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο, που στο επίκεντρό του έχει τα υπερκέρδη των λίγων και η ευημερία των πολλών θεωρείται απλώς τυχαίο παρελκόμενο...

Οι προηγμένες οικονομίες έχουν στηρίξει την ευημερία τους στους ευχαριστημένους εργαζόμενους. Φυσικά και υπάρχουν παντού ζητήματα ανισοκατανομής των εισοδημάτων και δυσκολιών για την αναρρίχηση από τη μία οικονομική τάξη στην αμέσως ανώτερη. Ταυτοχρόνως το καπιταλιστικό μοντέλο τής υπερκατανάλωσης και του εθισμού σε αχρείαστες ανάγκες δεν βοηθά στην κοινωνική σταθερότητα ούτε στο να αισθάνεται ευτυχισμένος ο μέσος πολίτης που δεν μπορεί να ζήσει σύμφωνα με τα πρότυπα που του πλασάρονται. Ακόμα, όμως, και οι νεοφιλελεύθεροι προς τη Γερμανία ή τη Γαλλία αλληθωρίζουν όταν ομιλούν για καλό βιοτικό επίπεδο κι όχι στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, τις οποίες κατά τα άλλα αποθεώνουν για τη χαμηλή τους φορολόγηση και τις "ελαστικές" σχέσεις εργασίας. Αν θέλουμε, όμως, να έχουμε μια εύρυθμα λειτουργούσα αγορά εργασίας κι ένα κοινωνικό κράτος- μαξιλάρι απαιτείται και μια γενναία φορολόγηση των υψηλών εισοδημάτων κι αντίστοιχη λογική των μικρομεσαίων...

Ο εργασιακός μεσαίωνας στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, στον πλανήτη δεν εξαντλείται στο ποσό τού μισθού. Ο τρόπος κι ο χρόνος πληρωμής του, οι εργασιακές συνθήκες, τα ασφαλιστικά δικαιώματα και τα αντίστοιχα περίθαλψης είναι μερικές μόνο από τις ανοιχτές πληγές. Για να κλείσουν, ωστόσο, στη χώρα μας δεν εμπιστεύομαι περισσότερο τους συνδικαλιστές από την κυβέρνηση για να το πράξουν. Η ΓΣΕΕ ζητά να αποφασίζει αυτή μαζί με τους εργοδότες το ύψος τού κατώτατου μισθού, η ίδια ΓΣΕΕ η οποία στήριξε τα μνημόνια στο δημοψήφισμα του 2015. Προφανώς κι απαιτούνται αναχώματα στην εκτελεστική εξουσία, αλλά από τους σημερινούς τουλάχιστον εργατοπατέρες μόνο κερκόπορτες μπορούμε να βρούμε...

Η εθνική αυτοπεποίθηση κόντρα στον εθνικισμό...

Είναι όχι απλώς δικαίωμα, αλλά υποχρέωση ενός κόμματος να αντιτίθεται σε μια διεθνή συμφωνία τής χώρας που επιλύει ένα εθνικό θέμα, αν την θεωρεί επιζήμια. Αλίμονο, το ότι πρέπει να κλείνουμε ανοιχτές πληγές δεν σημαίνει πως αυτό θα γίνεται όπως όπως...

Όσοι, όμως, δεν υπερψήφισαν τη Συμφωνία των Πρεσπών το έπραξαν κατά βάση για μικροκομματικούς λόγους κι όχι ουσίας. Αυτό φαίνεται κι από τη συντριπτική πλειονότητα των ενστάσεων που κατάθεσαν στη Βουλή, οι οποίες αφορούσαν την τεχνική λεπτομέρεια της τεχνικής λεπτομέρειας, η οποία δεν καθορίζει το ουσιαστικό περιεχόμενο...

Δεν θα έπεφτα από τα σύννεφα, έστω κι αν πρόκειται για ιστορική υπόθεση, αν έφερνε μια κυβέρνηση της ΝΔ τις Πρέσπες προς κύρωση κι ο ΣΥΡΙΖΑ θα βρισκόταν στα κάγκελα καταγγέλλοντάς τις ως επιζήμιες. Ο μικροκομματισμός σε αυτήν τη χώρα δεν γνωρίζει ιδεολογικά σύνορα, ιδίως λίγους μήνες πριν από μια σειρά εκλογικών διαδικασιών. Η σημερινή κυβέρνηση, ωστόσο, έχει μεγάλο δίκιο να ισχυρίζεται πως το μέλλον τής Ελλάδας εξασφαλίζεται καλύτερα μέσα από τη συνανάπτυξη με τους γείτονές της κι όχι με την αναμόχλευση ιστορικών παθών, που ειδικώς σε μια τόσο μπλεγμένη περιοχή όπως τα Βαλκάνια μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε πολεμικές συρράξεις...

Η χώρα μας, ακόμα και ύστερα από μια δεκαετία άγριας λιτότητας και βαθιάς συρρίκνωσης του ΑΕΠ της, παραμένει η πιο πλούσια οικονομία τής περιοχής. Αρκεί μια επίσκεψη σε οποιοδήποτε από τα γειτονικά μας κράτη για να αντιληφθεί κανείς ότι στους περισσότερους τομείς τουλάχιστον, συμπεριλαμβανομένων των εισοδημάτων, βρισκόμαστε σε πολύ καλύτερη θέση. Αντί, επομένως, να αντιμετωπίζουμε τις μελλοντικές προκλήσεις με κομπλεξισμό και φοβία θα ήταν προτιμότερο να αναπτύξουμε την εθνική μας αυτοπεποίθηση, η οποία ανοίγει δρόμους μακριά από τον εθνικισμό, που τόσο μας έχει ταλαιπωρήσει κι εξακολουθεί να μας ταλαιπωρεί...

Είμαι με την Ελλάδα τού Τσιτσιπά, όχι με την Ελλάδα τού Σαμαρά...

Με αφορμή τις πρόσφατες διακρίσεις, σε διαφορετικούς τομείς, του Γιώργου Λάνθιμου, του Στέφανου Τσιτσιπά και του Γιάννη Αντετοκούνμπο και σε συνδυασμό με όσα ειπώθηκαν τις τελευταίες ημέρες στη Βουλή για τη Συμφωνία των Πρεσπών αναρωτιέμαι αν δικαιούμαστε ως έθνος να οικειοποιούμαστε τις επιτυχίες ανθρώπων που τα καταφέρνουν μακριά από τον εθνικό κορμό και δίχως τη στήριξη μιας πολιτείας που βρίσκει αναφορές κυρίως στον κομματισμό, το νεποτισμό, το λαϊκισμό και τον εθνικισμό. Φυσικά είμαστε όλοι Έλληνες και η επιτυχία ενός άλλου Έλληνα σε διεθνές επίπεδο είναι λογικό να μας προκαλεί χαρά. Από την άλλη, ωστόσο, αρνούμαστε να αντιληφθούμε ότι αυτές οι επιτυχίες καλλιεργήθηκαν σε ένα περιβάλλον όπου ο μικροκομματισμός, η κουτοπονηριά, ο ωχαδερφισμός κι ο φθόνος δεν έχουν θέση...

Όποιος είχε το ηθικό σθένος ή την επαγγελματική διαστροφή να παρακολουθήσει τη διαδικασία για την κύρωση της Συμφωνίας κι έπαιρνε στα σοβαρά τους περισσότερους από τους βουλευτές που καταψήφισαν θα πίστευε ότι με τις Πρέσπες η Ελλάδα παραχωρεί την εδαφική επικράτεια της ελληνικής Μακεδονίας στη Βόρεια Μακεδονία μαζί με όλα τα συμπαρομαρτούντα. Μίλησαν σαν να μην υπάρχει ένας ολόκληρος πλανήτης που εδώ και πάνω από 25 χρόνια αναγνωρίζει τους βόρειους γείτονές μας ως Δημοκρατία της Μακεδονίας και ήρθε ξαφνικά η εθνομηδενιστική Αριστερά να τους το παραχωρήσει. Η Συμφωνία των Πρεσπών δεν είναι τέλεια για όσους επιδιώκουν διαχρονικά σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, αλλά η εμμονή σε λεπτομέρειες προκειμένου να στρουθοκαμηλίζουμε δεν συνιστά πατριωτισμό αλλά είτε εθνικό κομπλεξισμό είτε εθνικισμό είτε και τα δύο...

Το αντίθετο της Συμφωνίας των Πρεσπών δεν είναι μια καλύτερη συμφωνία, αλλά η μη συμφωνία, η οποία θα διαιωνίσει το σημερινό στάτους κβο, δηλαδή την οριστική κατοχύρωση της "Δημοκρατίας της Μακεδονίας". Η Ιστορία έχει αποδείξει, με χαρακτηριστικότερο πρόσφατο παράδειγμα το Κυπριακό, ότι το επόμενο σχέδιο λύσης, αν θεωρήσουμε πως θα υπάρξει στην περίπτωση του Μακεδονικού, είναι χειρότερο από το προηγούμενο. Είναι καιρός, επομένως, να πάμε παρακάτω και να ασχοληθούμε με αυτό που πραγματικά έχει σημασία, το μεταμνημονιακό μοντέλο ανάπτυξης, αν θέλουμε να μην επιστρέψουμε στην εποχή των μνημονίων και σε σαμαρισμούς του τύπου "η Μακεδονία είναι μία κι ελληνική"...

Για πες μου τώρα Θέμο, πόσα από τα πέντε εκατομμύρια σου ανήκουν;...

Οι νεκρολογίες των βρετανικών εφημερίδων είναι υποδειγματικές γιατί δεν είναι αγιογραφίες, αλλά μια έντιμη καταγραφή και κριτική των πεπραγμένων τού τεθνεώτος. Στην Ελλάδα, πάλι, όταν πεθαίνει ένα δημόσιο πρόσωπο αισθανόμαστε την ανάγκη τής υμνολόγησής του γιατί φοβόμαστε πως διαπράττουμε κάποιο ανίερο έγκλημα αν έστω αναφέρουμε ακροθιγώς πως ο νεκρός δεν ήταν και τόσο άγιος όσο λέμε πάνω από τον τάφο του πως ήταν. Θεωρώ, επομένως, τιμιότερη τη σιωπή από το πασπάλισμα με υπερφυσικές ιδιότητες του οποιουδήποτε ανθρώπου που φεύγει από τη ζωή, πολλώ δε μάλλον αν αυτός ήταν ένας ακροδεξιός, εθνικιστής, ρατσιστής, ο οποίος έσπερνε μίσος με τη δημοσιογραφία των εκβιασμών και της κλειδαρότρυπας με την οποία τάιζε το λούμπεν προλεταριάτο προκειμένου να πλουτίζει...

Για να μιλήσουμε χριστιανικά, "ο αποθανών δεδικαίωται από της αμαρτίας", το οποίο δεν σημαίνει πως απαλλάσσεται από τις αμαρτίες τού βίου του, αλλά ότι δεν πρόκειται να διαπράξει άλλες. Κι αυτό δεν είναι λίγο- ενδεχομένως να αποτελεί και μεταθανάτια παρηγοριά- για ανθρώπους που πούλησαν το ταλέντο τους στην εξουσία ώστε να γίνουν κομμάτι της με μεγαλύτερη ευκολία από αυτή με την οποία πούλησε ο Φάουστ την ψυχή του στον Μεφιστοφελή...

Φυσικά δεν θα λείψουν εκείνοι που αποδίδουν τις αιτίες τής συλλογικής μας δυστυχίας στους μετανάστες ή στους Αριστερούς ούτως ώστε να αθωώνουν τους χρηματοδότες τους. Η φύση έχει, ωστόσο, προνοήσει για όλους μας και βάζει κάποια στιγμή αυτή το στοπ όπου δεν το έβαλαν οι κοινοί θνητοί...

Δεν είναι όλες οι απώλειες ίδιες. Μολονότι τα νεκροταφεία είναι γεμάτα αναντικατάστατους, υπάρχουν άνθρωποι που φεύγουν από αυτήν τη ζωή κι έχουν αφήσει πίσω τους πλούσιο έργο το οποίο έχει ωφελήσει την ανθρωπότητα κι άλλοι που εκπορνεύτηκαν στο μεγάλο κεφάλαιο χρησιμοποιώντας τα πνευματικά τους κάλλη προκειμένου να ζήσουν τη δική τους ντόλτσε βίτα σε μέρη που ο μέσος βιοπαλαιστής δεν έχει καν φανταστεί. Το ίδιο ισχύει και για τη δημοσιογραφία. Σε εκείνους που υπερασπίστηκαν με κάθε κόστος το δημόσιο πάνω από το ατομικό συμφέρον οφείλει τιμές. Σε αυτούς που μάζευαν αδήλωτα εκατομμύρια από εκβιασμούς κι εκδουλεύσεις χρωστά μόνο την περιφρόνησή της...



  

Μια οφειλόμενη συγγνώμη στον Σταύρο...

Όταν ο Σταύρος Θεοδωράκης ίδρυε το Ποτάμι ο στόχος ήταν προφανής, να λειτουργήσει ως ανάχωμα του καταρρέοντος συστήματος της εποχής στον επελαύνοντα τότε ΣΥΡΙΖΑ, καταλαμβάνοντας το χώρο που το ΠΑΣΟΚ άφηνε κενό μετά από την άτακτη οπισθοχώρησή του. Μολονότι μπήκε με φόρα δεν κατάφερε και πολλά, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κυβέρνηση, διέλυσε τους χρηματοδότες τού Ποταμιού ή τους πήρε μαζί του κι έγινε ο Αλ. Τσίπρας, από τη μνημονιακή του περίοδο τουλάχιστον, ο κατ' εξοχήν εκφραστής τού ευρύτερου αριστερού και κεντροαριστερού ακροατηρίου. Κι από τη στιγμή που πρόεδρος της ΝΔ έγινε ο Κ. Μητσοτάκης, ο οποίος τότε προέβαλλε τα φιλελεύθερα κι όχι τα νεοφιλελεύθερα κι ακροδεξιά χαρακτηριστικά του, η αντίστροφη μέτρηση για το Ποτάμι είχε ξεκινήσει και το να στερέψει έγινε απλώς ζήτημα χρόνου...

Όποιοι κι αν ήταν, πάντως, οι λόγοι που ώθησαν τον Σταύρο Θεοδωράκη στην πολιτική, ακόμα κι αν δεν συμφωνώ με τον επίκτητο φιλελευθερισμό του που αποδίδει όλα τα δεινά στο Δημόσιο, εν τούτοις οφείλω να του ζητήσω μια συγγνώμη γιατί αποδείχθηκε αντάξιος των ιστορικών περιστάσεων καυτηριάζοντας τον κομματισμό και συμβάλλοντας στο να πάμε ως κοινωνία ένα βήμα παραπέρα με την θετική του ψήφο στη Βουλή σε νομοσχέδια όπως για την ιθαγένεια στα παιδιά των μεταναστών ή την ταυτότητα φύλου, στα οποία αντιδρούσε ο κυβερνητικός εταίρος που κατείχε, μάλιστα, οφίτσια. Κορυφαία, βεβαίως, στιγμή πολιτικής του γενναιότητας αποτελεί η θετική του στάση στην κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, μολονότι γνώριζε ότι θα έμενε ακόμα και δίχως Κοινοβουλευτική Ομάδα. Δεν είχε τίποτα να κερδίσει- αρκετοί, μάλιστα, τον θεωρούν προδότη-, ωστόσο πήγε κόντρα στο πολιτικό κόστος κι αυτό δεν είναι συνηθισμένο για έναν Έλληνα πολιτικό...

Τώρα που επανερχόμαστε στην τρόπον τινά κανονικότητα των δύο μεγάλων, πολυσυλλεκτικών κομμάτων φωνές όπως του Σταύρου Θεοδωράκη, του Γιώργου Μαυρωτά, του Σπύρου Δανέλλη κι άλλων στελεχών τού Ποταμιού δεν πρέπει να χαθούν. Η δημοκρατία μας χρειάζεται τον καθαρό πολιτικό τους λόγο που δεν υποκύπτει στον τακτικισμό κι ας μην συμφωνώ μαζί τους σε αρκετές περιπτώσεις. Θα προτιμούσα όλοι αυτοί να ενταχθούν στο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ακόμα κι αν προτιμήσουν τη ΝΔ θα είναι ωφέλιμη για τον τόπο μια τέτοια εξέλιξη, ιδίως στην περίπτωση που καταφέρουν να ξεβρομίσουν την αξιωματική αντιπολίτευση από κατακάθια όπως ο Αντ. Σαμαράς, ο Αδ. Γεωργιάδης κι ο Μ. Βορίδης...

Η διπλωματία δεν είναι μπάσκετ για να πρέπει να χάσει κάποιος...

Η Συμφωνία των Πρεσπών, όπως οποιαδήποτε διακρατική συμφωνία, θα κριθεί στην πράξη. Σε αυτό το πλαίσιο, μπορεί ο οποιοσδήποτε σήμερα να εικάζει πως θα φέρει ακόμα και τον Αρμαγεδδώνα. Ξέρετε, όμως, γιατί είμαι αισιόδοξος για την καλή εφαρμογή της και πως θα αποτρέψει την επιστροφή τού αλυτρωτισμού και της παραχάραξης της Ιστορίας; Γιατί καμία από τις δύο πλευρές δεν βγαίνει ηττημένη από αυτή, αφού τόσο η Ελλάδα όσο και η Βόρεια Μακεδονία μόνο να κερδίσουν έχουν σε πολιτική σταθερότητα και σε οικονομική ανάπτυξη, και γιατί επιτεύχθηκε σε κλίμα αμοιβαίας κατανόησης των πολιτικών δυσκολιών σε κάθε χώρα...

Οι Πρέσπες θα περάσουν από τη Βουλή, οι εντάσεις θα κοπάσουν και τότε ενδεχομένως να αντιληφθούμε ότι η διπλωματία δεν είναι απαραιτήτως ένα παιχνίδι μπάσκετ στο οποίο κάποιος πρέπει οπωσδήποτε να χάσει κι ο άλλος να κερδίσει. Μπορούν να κερδίσουν και οι δύο και γι' αυτό είναι προτιμότερο σε μια διεθνή συμφωνία να μην επιβάλλονται όροι, αλλά να συνομολογούνται...

Η Συμφωνία των Σεβρών ήταν προφανώς καλύτερη από των Πρεσπών αφού δημιουργούσε την Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Δεν εφαρμόστηκε, όμως, ποτέ και γιατί επιβλήθηκε στην καταρρέουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αφήστε που και τότε οι μισοί Έλληνες προτιμούσαν τη "μικρή πλην έντιμη Ελλάδα"...

Η Συμφωνία των Πρεσπών απαγορεύει, στην ουσία, τους εθνικισμούς. Το αν αυτοί, ωστόσο, θα αναβιώσουν στο μέλλον ή αν θα μπουν οριστικώς στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας δεν μπορεί να το διασφαλίσει κανένα κομμάτι χαρτιού, όσοι κι αν το ψηφίσουν και στις δύο χώρες. Γι' αυτό και οι Πρέσπες πρέπει να ιδωθούν ως η αφετηρία μιας διαδρομής που θα φέρει εγγύτερα την Ελλάδα με τη Βόρεια Μακεδονία και η οποία δεν έχει χρονικό ορίζοντα λήξης. Οι φιλίες δοκιμάζονται στην αιωνιότητα, πολλώ δε μάλλον αυτές που ξεκίνησαν από αχρείαστη εχθρότητα...

Το 134 του Ποινικού Κώδικα λέει ποιος διαπράττει εσχάτη προδοσία...

Σύμφωνα με το άρθρο 134 του Ποινικού Κώδικα, εσχάτη προδοσία συνιστά, ανάμεσα σε άλλα, να παρακωλύσεις και με την απειλή βίας τη Βουλή, την κυβέρνηση ή τον πρωθυπουργό από την ενάσκηση της εξουσίας που τους παρέχει το Σύνταγμα ή να τους εξαναγκάσεις να εκτελέσουν ή να παραλείψουν πράξεις που απορρέουν από την εξουσία αυτή. Ας το έχουν αυτό υπόψη οι παλιοί κι όψιμοι μακεδονομάχοι τού γλυκού νερού την επόμενη φορά που με νεκροκεφαλές και χυδαίες αφίσες απειλήσουν τους βουλευτές που θέλουν να ψηφίσουν τη Συμφωνία των Πρεσπών κι ας αναρωτηθούν μπροστά στον καθρέφτη τους ποιοι είναι οι πραγματικοί προδότες: αυτοί που επιλύουν με εθνικώς επωφελή τρόπο μια ανούσια διένεξη τριάντα ετών ή όσοι επιχειρούν να επιβιώσουν πολιτικώς ή και να ξεπλύνουν ποινικά τους αδικήματα πουλώντας πατριωτισμό με τη σέσουλα...

Έχουν δίκιο όσοι λένε πως παρόμοιες αφίσες στο στιλ άγριας Δύσης και "wanted dead or alive" είχαν κυκλοφορήσει και την περίοδο των μνημονίων, ιδίως των δύο πρώτων, με θύματα των απειλών τούς βουλευτές που θα τα ψήφιζαν ή τα ψήφισαν. Είναι, επίσης, αλήθεια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εκείνο το χρονικό διάστημα δεν ήταν και πολύ ομιλητικός στο να καταδικάζει τέτοια φαινόμενα. Αλίμονο, όμως, αν η δημοκρατία μας πορεύεται με το "μία σου και μία μου" γιατί τότε δεν θα μείνει κανείς όρθιος για να κυβερνήσει την επομένη του αλληλοφαγώματός μας...

Όπως αλίμονο αν κόμματα αρνούνται θετική ψήφο την οποία είχαν προαναγγείλει γιατί ένας βουλευτής τους έχει διαφορετική άποψη από την κομματική γραμμή στην ψήφο εμπιστοσύνης. Δεν είναι δυνατό ο Στ. Θεοδωράκης για ένα γινάτι να μην υπερψηφίσει τη Συμφωνία των Πρεσπών επειδή ο Σπύρος Δανέλλης δίνει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση ώστε να της δώσει τη δυνατότητα να κυρώσει την επίλυση του Μακεδονικού. Αν υποπέσει σε αυτό το ολίσθημα, τότε η όποια θετική παρακαταθήκη τού Ποταμιού, το οποίο πνέει τα λοίσθια, θα εξαφανιστεί από το αμάρτημα του λαϊκισμού με το οποίο τυχόν να θελήσει να ολοκληρώσει την παρουσία του στο δημόσιο βίο...

Υ.Γ.: Ο vromostomos επιστρέφει την Τρίτη, 22 Ιανουαρίου.

Ο Σπαντιδάκης δεν ήταν Λαμπράκης αλλά τον θυμάται ο Μητσοτάκης...

Ήταν πολιτικό ατόπημα του Αλ. Τσίπρα να επιλέξει έναν εν ενεργεία αξιωματικό για την θέση τού υπουργού Άμυνας. Ακόμα κι αν ο Βαγγέλης Αποστολάκης είναι ένας δημοκράτης γαλονάς- κανείς δεν το αμφισβητεί-, ακόμα κι αν είναι ο καλύτερος στρατηγός τού τόπου, ο πρωθυπουργός θα μπορούσε να επιλέξει τον δεύτερο καλύτερο για το αξίωμα του υπουργού Άμυνας σε μια χώρα τής οποίας οι Ένοπλες Δυνάμεις ήταν ιδιαιτέρως "δραστήριες" τον τελευταίο αιώνα. Αλίμονο, άλλωστε, αν η επιθυμία τής κυβέρνησης να δηλώσει πως θα υπερασπιστεί με όλα τα μέσα στη διάθεσή της την εθνική της κυριαρχία μπορεί να προσωποποιηθεί σε ένα και μόνο άτομο και σε κανένα άλλο...

Από την άλλη, ωστόσο, η ΝΔ ασκείται σε μια αντιπολίτευση του συμβολισμού κι όχι της ουσίας, με τον αρχηγό της να θυμάται τον χουντικό Σπαντιδάκη αλλά να ξεχνά τον Λαμπράκη γιατί όταν δολοφονήθηκε ήταν αγέννητος. Στην περίπτωση Αποστολάκη η ουσία είναι πως πρόκειται για έναν ικανό αξιωματικό, όπως λένε όσοι τον γνωρίζουν, από το κεφάλι τού οποίου δεν έχει περάσει ούτε ως σκέψη να οργανώσει πραξικόπημα. Στην περίπτωση της Συμφωνίας των Πρεσπών η αναγνώριση γλώσσας κι εθνότητας αποτελεί απλώς αστεία δικαιολογία για να μην την αποδεχθεί ένα κόμμα το οποίο ακόμα δηλώνει θετικό στη σύνθετη ονομασία. Η μακεδονική γλώσσα αναγνωρίστηκε το 1977 επί κυβέρνησης Κ. Καραμανλή και στη Συμφωνία αναφέρεται ότι ανήκει στις νότιες σλαβικές...

Όσο για την εθνότητα, πέρασαν τροπολογίες στη Βουλή της ΠΓΔΜ που τη διαχωρίζουν σαφέστατα από την ιθαγένεια, για όσους είχαν τυχόν αμφιβολίες. Όπως κι αν έχει, καμία διεθνής συμφωνία δεν μπορεί να αναγκάσει τον οποιονδήποτε να αυτοπαρουσιάζεται ως βορειομακεδόνας ή σκοπιανός αν δεν το θέλει...

Θα συμφωνήσω, πάντως, σε κάτι με τον πρόεδρο της ΝΔ, στο ότι πρέπει δηλαδή να οδηγηθούμε το συντομότερο δυνατό σε εθνικές εκλογές. Όχι, όμως, γιατί αυτή η κυβέρνηση είναι κουρελού, όπως ισχυρίζεται- τι ήταν, δηλαδή, αυτή με πρωθυπουργό έναν τραπεζίτη, την οποία στήριζαν οι "προαιώνιοι εχθροί" ΝΔ και ΠΑΣΟΚ και το ακροδεξιό ΛΑΟΣ;-, αλλά γιατί δεν πρέπει να χάσουμε άλλο χρόνο με τους κομματικούς θεατρινισμούς όταν πρέπει να διαμορφώσουμε ένα σχέδιο για τη μεταμνημονιακή Ελλάδα, με τη συνεισφορά όλων των κομμάτων τού αποκαλούμενου δημοκρατικού τόξου. Το συντομότερο δυνατό, πάντως, οφείλει να έχει προηγηθεί τουλάχιστον από την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της Συνταγματικής Αναθεώρησης, στην οποία πέρα από την αλλαγή τού άρθρου περί ευθύνης υπουργών να περιλαμβάνεται η υποχρεωτικότητα της συμπλήρωσης της τετραετίας για τη διενέργεια εκλογών ώστε να αποφεύγουμε τη σπέκουλα που ξεκινά από την επαύριο μιας εκλογικής αναμέτρησης για το πότε θα γίνει η επόμενη...


 

  

Πώς η ανάγκη γίνεται προοδευτικό μέτωπο...

Όταν το ΠΑΣΟΚ τού Ανδρ. Παπανδρέου κι αργότερα του Κ. Σημίτη και του Γ. Παπανδρέου ήταν στριμωγμένο στα σκοινιά αναζητούσε σωσίβιο στην Αριστερά, την οποία λησμονούσε όταν βρισκόταν καβάλα στο κύμα. Το αντίστροφο ισχύει τα τελευταία χρόνια. Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ όδευε προς την εξουσία, και ιδίως κατά τον πρώτο χρόνο άσκησής της, αντιμετώπιζε με περιφρόνηση το ΠΑΣΟΚ ως το κόμμα- σύμβολο της διεφθαρμένης και χρεοκοπημένης μεταπολίτευσης. Τώρα, όμως, που έρχεται δεύτερος και καταϊδρωμένος κι έχει χωρίσει τους δρόμους του με τον Π. Καμμένο ο Αλ. Τσίπρας θυμήθηκε πως, στην θεωρία τουλάχιστον, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ και Ποτάμι βρίσκονται πιο κοντά από όσο υποστήριζε ο ίδιος τα προηγούμενα χρόνια που δεν τους είχε ανάγκη...

Το ότι οι πασοκογενείς που έχουν ενταχθεί στο ΣΥΡΙΖΑ ή τα στελέχη τού ΚΙΝΑΛ με τα οποία θέλει να συνεργαστεί ο πρωθυπουργός την επόμενη ημέρα δεν είναι- στη συντριπτική τους πλειονότητα τουλάχιστον- λαμόγια δεν με καθησυχάζει. Κι αυτό γιατί η εντιμότητα είναι προαπαιτούμενο και μόνο για έναν πολιτικό κι όχι προτέρημα από μόνο του...

Ούτε είναι, επίσης, προς όφελος του χτισίματος της μεταμνημονιακής Ελλάδας αυτό να γίνει με υλικά τού παρελθόντος, ακόμα κι αν κάποια από αυτά αποδείχθηκαν χρήσιμα ή και διαχρονικά. Η νέα Ελλάδα είτε θα χτιστεί από τους νέους ανθρώπους είτε θα είναι απλώς μια κόπια τής παλιάς, με ό,τι συνεπάγεται το τελευταίο για το μέλλον μας...

Από την άλλη, ωστόσο, η πολιτική οφείλει να προσαρμόζεται στην πραγματικότητα κι αυτήν τη στιγμή προέχει η πολιτική ήττα Μητσοτάκη, η οποία είναι στρατηγικής σημασίας για τη χώρα. Η πολυδιαφημισμένη σύμπηξη προοδευτικού μετώπου μπορεί να μην είναι τόσο θελκτική όσο παρουσιάζεται από τους άμεσα ενδιαφερόμενους, είναι ωστόσο πολύ καλύτερη επιλογή από τον ακροδεξιό νεοφιλελευθερισμό τής ΝΔ. Σε αυτό το πλαίσιο, η Συμφωνία των Πρεσπών αποδεικνύεται όχι μόνο μία από τις σημαντικότερες παρακαταθήκες τού πρωθυπουργού Τσίπρα, αλλά και συγκολλητικός παράγοντας για το αριστερό, κεντροαριστερό και μη κομματικοποιημένο ακροατήριο που δεν μπορεί να αποδεχθεί το λαϊκισμό Γεννηματά στο συγκεκριμένο θέμα, ενώ αντιθέτως βλέπει τον Αλ. Τσίπρα ως τον κατ' εξοχήν εκπρόσωπο των συμφερόντων κι αντιλήψεών του σε μια σειρά κομβικών ζητημάτων...

Ο Τσίπρας "ρισκάρει" με όλους του άσους στο χέρι του...

Η κάλπη είναι γκαστρωμένη, αλλά ο Αλ. Τσίπρας πορεύεται εκ του ασφαλούς προς την ψήφο εμπιστοσύνης και τις Πρέσπες, κι ας ισχυρίζεται πως συμβαίνει το αντίθετο προκειμένου η προδεδικασμένη επιτυχία του να θεωρηθεί σημαντικότερη από όσο πραγματικά είναι. Ο πρωθυπουργός διαθέτει τουλάχιστον 151 βουλευτές και για την ψήφο εμπιστοσύνης και για το Μακεδονικό, στηρίζοντας τη δεδηλωμένη του στο ότι τρία από τα κόμματα της σημερινής Βουλής- ΑΝΕΛ, Ποτάμι, Ένωση Κεντρώων- δεν θα υπάρχουν και στην επόμενη. Αυτό σημαίνει ότι οι βουλευτές τους, οι οποίοι δεν είναι ιδεολογικά αφοσιωμένοι σε κάποιο σκοπό, είναι επιρρεπείς στο να συνταχθούν είτε με το ΣΥΡΙΖΑ είτε με τη ΝΔ ώστε να εξασφαλίσουν την πολιτική τους επιβίωση...

Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο εκπλήξεων- ορισμένοι βουλευτές μπορεί να παίζουν διπλό παιχνίδι ή να υποκύψουν μπροστά στις διαφόρων ειδών πιέσεις που τους ασκούνται-, στην ουσία όμως παραμένει ο Αλ. Τσίπρας εκείνος ο οποίος θα αποφασίσει το χρόνο των εκλογών. Ακόμα και για την ψήφο εμπιστοσύνης, άλλωστε, εκείνος ήταν που διάλεξε να ανεβάσει τον πήχη στους 151, από τη στιγμή που θα μπορούσε να τη λάβει και με σχετική πλειοψηφία.

Γι' αυτό και δύο είναι οι πιθανότεροι μήνες των βουλευτικών εκλογών, είτε ο Μάιος είτε ο Οκτώβριος. Τα πάντα θα εξαρτηθούν από το πόσο θα έχει καλυφθεί η δημοσκοπική διαφορά ΣΥΡΙΖΑ- ΝΔ στα τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου...

Όσο για τον Π. Καμμένο, ισχύει το "πολύ λίγα και πολύ αργά" για την πολιτική του επιβίωση. Αν πράγματι θεωρούσε το Μακεδονικό ζήτημα ύψιστης προτεραιότητας και τη Συμφωνία των Πρεσπών εθνοκαταστροφική, θα όφειλε να είχε αποσυρθεί από την κυβέρνηση πολύ νωρίτερα, ακόμα κι αν δεν είχε προχωρήσει σε άρση τής εμπιστοσύνης του προς αυτή για να μην επιστρέψουν στην εξουσία αυτοί που κατάκλεψαν τη χώρα. Η δήθεν ηρωική του έξοδος ύστερα από μήνες παλινωδιών δεν πρόκειται να τον γλιτώσει από τον πολιτικό του αφανισμό, τουλάχιστον στις επόμενες εκλογές. Ο Πάνος είναι πονηρός κι έχει αποδείξει ότι είναι εφτάψυχος, αλλά κάποτε ακόμα και οι γάτες πεθαίνουν γιατί ούτε αυτές έχουν οκτώ ψυχές για να κάψουν...

Ο Τσίπρας παραμένει η πιο αξιόπιστη επιλογή κι αυτό είναι κατάντια...

Αν μη τι άλλο, ο Αλ. Τσίπρας ξέρει να αναλαμβάνει ρίσκα προκειμένου να επιτυγχάνει την πολιτική του διάσωση. Το έπραξε το καλοκαίρι τού 2015 με το δημοψήφισμα και στη συνέχεια με τις πρόωρες εκλογές τού Σεπτεμβρίου, το κάνει και τώρα με την ψήφο εμπιστοσύνης...

Σε όλες, πάντως, αυτές τις περιπτώσεις το ρίσκο ήταν μετρημένο, αφού είχε βάλει από πριν κάτω τα κουκιά και είχε διαπιστώσει ότι του βγαίνουν. Ταυτίζεται, όμως, η πολιτική διάσωση Τσίπρα με το εθνικό και, κυρίως, με το λαϊκό συμφέρον;...

Η θετική απάντηση δεν έρχεται τόσο αβίαστα όσο το 2015, την εποχή δηλαδή που ο σημερινός πρωθυπουργός υποσχόταν ρήξη με τους δανειστές στην περίπτωση που επέμεναν στην άγρια και ταξική λιτότητα. Αυτήν τη στιγμή, ωστόσο, δεν βρίσκω κάποιον στο ελληνικό κομματικό σύστημα που θα μπορούσε να υπερασπιστεί καλύτερα τα λαϊκά συμφέροντα με προοπτικές επιτυχίας...

Συμπαθής, για παράδειγμα, ο Γιάνης Βαρουφάκης, συμπαθής κι ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, αλλά για τα τηλεοπτικά παράθυρα και το πεζοδρόμιο κι όχι για να λαμβάνουν αποφάσεις ή για να διαπραγματεύονται με τους ισχυρούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Αν κάτι, άλλωστε, αποδεικνύει ο "εκβιασμός" Τσίπρα σε Π. Καμμένο είναι ότι ο πρωθυπουργός ξέρει πώς παίζεται το παιχνίδι κι αυτό δεν είναι δίχως σημασία...

Όπως κι αν έχει, όμως, ο Αλ. Τσίπρας και η ηγετική του ομάδα έχουν απολέσει σημαντικό κομμάτι από το πολιτικό τους κεφάλαιο: το ηθικό τους πλεονέκτημα έχει σμικρυνθεί από συμπεριφορές που θυμίζουν αντίστοιχες του παλιού κατεστημένου, οι πολιτικές τους δεν είναι τόσο ριζοσπαστικές όσο θα έπρεπε, ο κομματισμός και το ρουσφέτι ανθίζουν, και η προστασία κι ενίσχυση των μικρομεσαίων έχει περιοριστεί κατά βάση στη χορήγηση επιδομάτων και δεν έχει επεκταθεί στην παραγωγή νέου πλούτου με ίσες ευκαιρίες και στη δίκαιη διανομή τού παραγόμενου. Με λίγα λόγια, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει επιτύχει πολύ λιγότερα από όσα υποσχέθηκε και γι' αυτό το ότι παραμένει η πιο αξιόπιστη πολιτική δύναμη για τους πιο αδύναμους σηματοδοτεί και τη γενικότερη μετριότητα του πολιτικού μας προσωπικού...



  

Περιμένοντας το Μόσκοβο όπως άλλοι περιμένουν τον Γκοντό...

Είναι αλήθεια ότι η Δύση επιθυμεί διακαώς, για την εξυπηρέτηση των δικών της συμφερόντων, την επίλυση του Μακεδονικού. Δεν είναι τυχαίο ότι επισκέφθηκε τα Σκόπια πριν το εκεί δημοψήφισμα ο πρώην υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ ούτε ότι έρχεται στην Αθήνα η Ανγκ. Μέρκελ. Από πού προκύπτει, ωστόσο, πως η εξυπηρέτηση των αμερικανικών ή γερμανικών συμφερόντων αντιτίθεται στην εξυπηρέτηση και των ελληνικών κι ότι, από την άλλη, η ταύτιση της Ελλάδας με τη Ρωσία αποτελεί τον εθνικώς επωφελή στόχο, όταν το Μόσκοβο κατά τη διάρκεια των αιώνων περισσότερο υποσχέσεις έχει μοιράσει στον ελληνισμό παρά ουσία;...

Μια χώρα με το μέγεθος της Ελλάδας χρειάζεται ισχυρούς συμμάχους. Κι αν η μακραίωνη ιστορία της μας κάνει να λησμονούμε παλιότερα περιστατικά, αρκεί η υπενθύμιση του δραματικού πρώτου εξάμηνου του 2015 για να βάλει τα πράγματα στην θέση τους. Για να επιτυγχάνεις εθνικούς στόχους δεν έχεις ανάγκη μόνο το δίκιο να είναι με το μέρος σου, αλλά και δυνατούς εταίρους που θα προστρέχουν στο πλευρό σου, έστω κι αν αυτό προϋποθέτει επώδυνους συμβιβασμούς...

Δεν είμαστε ούτε η Αθήνα τού Περικλή ούτε η Μακεδονία τού Αλέξανδρου- ούτε αυτές, άλλωστε, κράτησαν αιωνίως- για να πιστεύουμε ότι μπορούμε να επιβάλλουμε μονομερείς λύσεις σε εθνικά θέματα δίχως αυτό να έχει βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες αρνητικές συνέπειες για τη χώρα. Η Συνθήκη των Σεβρών, για παράδειγμα, ήταν μια φαντασία πάνω στο χαρτί και τίποτα περισσότερο...

Η Συμφωνία των Πρεσπών, αντιθέτως, είναι μια πολύ καλή συμφωνία για τα ελληνικά συμφέροντα, τα οποία πρέπει να ταυτίζονται με την οικονομική ευμάρεια ολόκληρης της Βαλκανικής. Δεν δώσαμε, άλλωστε, τίποτα που να ήταν πριν δικό μας, αφού και το όνομα "Μακεδονία" δεν αφορά μόνο την ελληνική επικράτεια...

Κι εκείνοι, άλλωστε, που προτάσσουν την ασφάλεια θα όφειλαν να αντιλαμβάνονται ότι δεν αρκεί να ξαναγίνεις μια σχετικώς πλούσια χώρα αν οι γείτονές σου παραμείνουν όλοι τους φτωχοί. Η κοινή οικονομική ανάκαμψη αποτελεί εχέγγυο ότι δεν θα ξαναζήσουμε στην περιοχή μας πολεμικές τραγωδίες που έχουν αφήσει ορθάνοιχτες πληγές... 



  

Η κοινοβουλευτική δημοκρατία είναι καμμένη από χέρι...

Το κομματικό σύστημα της Μεγάλης Βρετανίας διέρχεται σοβαρή κρίση εξαιτίας τού Brexit, του πώς αυτό πρέπει να γίνει ή να μην γίνει καθόλου. Συντηρητικοί κι Εργατικοί, οι μεν περισσότερο οι δε λιγότερο, είναι διχασμένοι για την επόμενη ημέρα. Κι όμως, δεν ακούμε για βουλευτές των Συντηρητικών που θέλουν να μεταπηδήσουν στους Εργατικούς ούτε για το αντίστροφο, αφού παρά τις επιμέρους διαφωνίες τους για ζητήματα πολιτικής ή τακτικής οι ιδεολογικές τοποθετήσεις είναι δεδομένες και δεν αλλάζουν κάθε φορά που αλλάζει η φορά τού ανέμου...

Στην Ελλάδα, όμως, το κομματικό σύστημα δεν είναι τίποτα καλύτερο από μια άτακτη αγέλη μέσα στην οποία ο καθένας προσπαθεί να εξυπηρετεί τα ατομικά του συμφέροντα. Γι' αυτό και ιδίως τα τελευταία χρόνια, όταν άλλα κόμματα καταρρέουν κι άλλα ανεβαίνουν με μεγάλη ταχύτητα, έχουμε δει βουλευτές να μετακινούνται από τα αριστερά στα δεξιά και το αντίστροφο σαν να μην συμβαίνει τίποτα και δίχως καν να έχουν την ευθιξία να δικαιολογούν τις οβιδιακές τους μεταμορφώσεις. Γιατί, επομένως, να μας προκαλεί εντύπωση πως βουλευτές και στελέχη ενός λάιτ ακροδεξιού κόμματος όπως οι ΑΝΕΛ θέλουν και μπορεί να βρουν καταφύγιο σε ένα κόμμα υποτίθεται της ριζοσπαστικής Αριστεράς όπως ο ΣΥΡΙΖΑ;...

Οι νέες τεχνολογίες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έφεραν επανάσταση και στα μέσα ενημέρωσης, άλλαξαν το χάρτη τους όπως δεν τον είχε αλλάξει τίποτα άλλο τόσο έντονα από την εποχή τού Γουτεμβέργιου. Το ίδιο θα πρέπει να συμβεί και με τους δημοκρατικούς μας θεσμούς, αν θέλουμε να προσαρμόσουμε τη δημοκρατία στις απαιτήσεις των καιρών και να μην την αφήσουμε έρμαιο στον αυταρχισμό...

Η κοινοβουλευτική δημοκρατία, για παράδειγμα, και το πολιτικό παιχνίδι όπως παιζόταν επί αιώνες στην Ελλάδα κι αλλού στον κόσμο είναι αδύνατο να παίζεται πλέον με τον ίδιο τρόπο δίχως να απαξιώνεται σε βαθμό εξαφάνισής του. Από τη στιγμή που η αλληλεπίδραση πολιτών κι εξουσίας είναι πιο εφικτή από ποτέ και τα μυστικά των παρασκηνίων δεν είναι και τόσο μυστικά όταν ο καθένας μπορεί να τα αποκαλύπτει με το κινητό του τηλέφωνο, είναι ανέκδοτο μια ολόκληρη χώρα να αγωνιά για το τι θα πράξει ένας Καμμένος όνομα και πράγμα. Όσοι, επομένως, επιμένουν να μην προσαρμόζονται στις αλλαγές των καιρών έχουν ήδη κλείσει συμβόλαιο με το παρελθόν, διαχωρίζοντας την θέση τους από το παρόν και το μέλλον...

Αποκαμμενοποίηση τώρα...

Ο Αλ. Τσίπρας ακόμα το σκέφτεται για το πότε θα φέρει τη Συμφωνία των Πρεσπών στη Βουλή, ωστόσο το γοργόν και χάριν έχει, πολλώ δε μάλλον όταν συμπίπτει με την αποκαμμενοποίηση της πολιτικής ζωής. Βεβαίως για το ότι ο υπουργός Άμυνας έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις, μολονότι η δημοσκοπική του απήχηση είναι ελάχιστη, μεγάλη ευθύνη έχει ο πρωθυπουργός, ο οποίος τον κατάστησε κυβερνητικό εταίρο, έστω κι αν οι συνθήκες ήταν πολύ διαφορετικές όταν αυτό συνέβη το 2015. Επομένως, αν τώρα ο Π. Καμμένος τον πιάσει κορόιδο και τον ρίξει, θα έπρεπε να ξέρει ο Αλέξης ότι όποιος ζει από το ξίφος πεθαίνει κι από αυτό...

Όπως κι αν έχει, η χώρα πρέπει να προχωρήσει μπροστά, να κυρώσει τις Πρέσπες και να οδηγηθούμε το συντομότερο σε εκλογές ώστε να αποφευχθεί μια προεκλογική περίοδος διαρκείας και να επικεντρώσουμε στην ουσία, στο χτίσιμο δηλαδή της μεταμνημονιακής Ελλάδας. Γι' αυτό και η αποχώρηση Καμμένου από την κυβέρνηση, με όλο τον εθνολαϊκιστικό συρφετό του, μόνο προς όφελος θα είναι για όσους μείνουν πίσω. Παραπάει να πέσει άλλη μια κυβέρνηση, και μάλιστα εν έτει 2019, για το Μακεδονικό...

Είναι η ανάγκη, εξάλλου, που γεννά τις προϋποθέσεις για μια προγραμματική συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ- ΚΙΝΑΛ, όσο κι αν ούτε αυτό το ενδεχόμενο είναι πιθανό ή κι ευκταίο. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Αλ. Τσίπρας ανήλθε στην εξουσία υποσχόμενος πως θα τελειώσει με το παλιό, στο οποίο φυσικά κι ανήκει και το ΠΑΣΟΚ. Από την άλλη, ωστόσο, η πιθανότητα διακυβέρνησης της χώρας από το δίδυμο Μητσοτάκη- Γεωργιάδη είναι λογικό να τρομάζει περισσότερο όσους δεν είναι ούτε νεοφιλελεύθεροι ούτε ακροδεξιοί...

Αν η Ryanair και η Fraport ήταν δημόσιες...

Αν το αεροδρόμιο "Μακεδονία" στη Θεσσαλονίκη ήταν ακόμα κρατικό, τα διάφορα παπαγαλάκια τής ιδιωτικής επιχειρηματικότητας θα είχαν ξεκινήσει επανάσταση για τις καθυστερήσεις ή εκτροπές πτήσεων λόγω του χιονιά. Ομοίως, αν η Ryanair, η οποία ψηφίστηκε η χειρότερη αεροπορική εταιρεία, ήταν κρατική τα ίδια φερέφωνα της ιδιωτικής ανωτερότητας έναντι της μετριότητας του Δημοσίου θα είχαν στήσει πάρτι με αφορμή το ότι πτήση της αντί για τη Θεσσαλονίκη ή σε κάποιο άλλο ελληνικό αεροδρόμιο, λόγω κακοκαιρίας προσγειώθηκε στην Τιμισοάρα. Ο τρόπος, άλλωστε, που προσλαμβάνουν πολλοί την ενημέρωση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τους επιτρέπει να προσαρμόζουν την πραγματικότητα στις ιδεοληψίες τους...

Προφανώς δεν είναι όλες οι ιδιωτικές εταιρείες τού πεταματού και προφανώς τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι δυνατό να πλήττουν ακόμα και τους καλύτερους. Το ίδιο, ωστόσο, συμβαίνει και με το Δημόσιο, όχι μόνο ως οργανισμό, αλλά και για τους ανθρώπους που απασχολούνται σε αυτό και σπανίως λαμβάνουν είτε τον υπηρεσιακό είτε το δημόσιο έπαινο για τη δράση τους. Υπάρχουν, όμως, πολλοί που εργάζονται στο δημόσιο τομέα οι οποίοι τιμούν και με το παραπάνω το μισθό τους και προσφέρουν περισσότερα από όσα τους ζητούνται ή είναι υποχρεωμένοι να πράττουν. Γνωρίζω, άλλωστε, κι αρκετούς στον ιδιωτικό τομέα που αμείβονται με περισσότερα από όσα δικαιούνται και οι οποίοι υποφέρουν από αυτό που έχουμε συνηθίσει να ονομάζουμε δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία...

Φυσικά κι όλα δεν λειτουργούν ρολόι στο Δημόσιο και πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά προκειμένου να έχουμε μια δημόσια διοίκηση για την οποία να αισθανόμαστε υπερήφανοι. Αλίμονο, όμως, αν πέσουμε στην παγίδα τού κοινωνικού αυτοματισμού, την οποία στήνουν οι ιέρακες του νεοφιλελευθερισμού, οι οποίοι συνδέουν τα πάντα με την οικονομική ανταπόδοση. Η κοινωνική δικαιοσύνη και το κοινωνικό κράτος περνούν μέσα κι από ένα ισχυρό, μη γραφειοκρατικό Δημόσιο κι όχι από τη μεταφορά όλων των αρμοδιοτήτων του στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος ιδίως στην Ελλάδα έχει μάθει να λειτουργεί παρασιτικά όταν πρόκειται να επιτύχει μεγάλα κέρδη...

Ο Κουφοντίνας απειλούσε τη δημοκρατία, ο Μανιαδάκης την απειλεί...

Από τη στιγμή που το κομματικό παιχνίδι, ιδίως τώρα που βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο, έχει θέσει στο επίκεντρό του το σκάνδαλο Novartis θεωρώ σχεδόν αδύνατο να μάθουμε ποτέ στην ολότητά τους όλες τις διαστάσεις του. Όπως συνέβη και με το σκάνδαλο Siemens, η αποκάλυψη της αλήθειας θα περιοριστεί στο βολικό χώρο που επιτρέπει στο κομματικό μας σύστημα να αναπαράγεται δίχως να κλυδωνίζεται σοβαρώς. Γιατί κι αν ακόμα όσοι πρώην υπουργοί τού ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ καταγγέλλεται πως έχουν δωροδοκηθεί από την πολυεθνική τού φαρμάκου αποδειχθεί ότι τα έχουν "αρπάξει", δεν έχουν εξηγηθεί, σε πολιτικό επίπεδο, από τη σημερινή κυβέρνηση τα "δωράκια" που κι εκείνη έχει προσφέρει με τη σειρά της στη φαρμακοβιομηχανία, με αποτέλεσμα οι πολίτες να συνεχίζουν να βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να θεραπεύονται...

Ούτε εμένα ενθουσιάζουν οι βόλτες τού Δ. Κουφοντίνα στα σημεία που εκτέλεσε πολιτικούς του αντιπάλους, ιδίως όταν δεν έχουμε ξεμπερδέψει ακόμα με το βραχνά τής τρομοκρατίας και είναι αρκετοί εκείνοι που βλέπουν στο πρόσωπο του φονιά τής 17Ν έναν λαϊκό ήρωα από τον οποίο παραδειγματίζονται για να φέρουν μια επανάσταση πνιγμένη στο ταξικό μίσος κι όχι στην αγάπη για έναν καλύτερο κόσμο. Θα περίμενα, όμως, από τους ίδιους που αποστρέφονται δημοσίως τον Κουφοντίνα να ήταν τουλάχιστον επιφυλακτικοί απέναντι σε αυτά που υποστηρίζει ο Ν. Μανιαδάκης για να γλιτώσει το τομάρι το δικό του και των πρώην αφεντικών του. Κάποιοι βιάζονται, προκειμένου να διασώσουν την κομματική τους τιμή κι ενδεχομένως και για να γλιτώσουν τη φυλακή, να βγάλουν άσπιλο και θύμα πολιτικής πλεκτάνης ένα πρόσωπο για το οποίο υπάρχουν σοβαρές υποψίες πως είναι πνιγμένο στα σκατά...

Όταν ο Κουφοντίνας σκότωνε ανθρώπους με το 45άρι του η δημοκρατία πράγματι διέτρεχε κίνδυνο, όπως συμβαίνει κάθε φορά που κάποιος πιστεύει ότι μπορεί να αλλάξει ένα σύστημα αφαιρώντας του απλώς ένα ανακυκλώσιμο γρανάζι. Το αντάρτικο πόλης, άλλωστε, αποδείχθηκε μια ουτοπία όπου κι αν έδρασε...

Σήμερα, όμως, η δημοκρατία κινδυνεύει πολύ περισσότερο από τους μανιαδάκηδες, που χρησιμοποιούν την πρόσβασή τους στην εξουσία για να τα κονομούν σε βάρος τού λαού, παρά από τους κουφοντίνες, που έτσι κι αλλιώς βρίσκονται το συντριπτικώς μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στη φυλακή. Κι ακόμα περισσότερο κινδυνεύει από εκείνους τους εκλεγμένους που προστατεύουν τους μανιαδάκηδες ενώ έχουν ορκιστεί να διαφυλάσσουν τα συμφέροντα των πολλών... 



 

Το ΚΙΝΑΛ δεν σώζεται, μόνο τα στελέχη του...

Από τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μετατοπιστεί στην κεντροαριστερά το ΚΙΝΑΛ δεν έχει πολιτικό λόγο ύπαρξης. Δεν θα είχε ακόμα κι αν διέθετε χαρισματικό πρόεδρο κι όχι την Φ. Γεννηματά, η οποία συμβολίζει όλους τους λόγους για τους οποίους οι πολίτες απομακρύνθηκαν από το ΠΑΣΟΚ. Θα μπορούσα, εξάλλου, να αποδεχόμουν το επιχείρημα της φρέσκιας αρχής ή της μάχης κατά τού λαϊκισμού, αν στη Χαριλάου Τρικούπη δεν έβλεπα να πρωταγωνιστούν τα ίδια και τα ίδια πρόσωπα που κυβέρνησαν τη χώρα επί αρκετά χρόνια κι αν το κόμμα δεν υπέκυπτε κι αυτό στις σειρήνες τού λαϊκισμού, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τη στάση του στη Συμφωνία των Πρεσπών. Πώς να σε πάρουν στα σοβαρά ως μια σύγχρονη παράταξη με προοδευτικό πρόσημο όταν συντάσσεσαι με τους κάθε λογής μακεδονομάχους που πιστεύουν ότι τα Σκόπια θα καταλάβουν τη Θεσσαλονίκη;...

Υπό αυτήν την έννοια το ΚΙΝΑΛ αναγκάζεται να περιδινείται σε επιλογές οι οποίες μαρτυρούν εκλογικό άγχος, αλλά και υποκρισία. Δεν είναι δυνατό, για παράδειγμα, να μην ψηφίζεις την απλή αναλογική, αλλά να αφήνεις να εννοηθεί πως δεν θα στηρίξεις το πρώτο κόμμα στο σχηματισμό κυβέρνησης προκειμένου να οδηγήσεις τη χώρα σε δεύτερες εκλογές και να βρεθείς ενισχυμένος με την ίδια απλή αναλογική που δεν ψήφισες. Γι' αυτό κι αποτελεί όρο πολιτικής επιβίωσης για όσους συμμετέχουν στο κόμμα κι όχι για το ίδιο το κόμμα η συμπόρευσή τους με το ΣΥΡΙΖΑ στη σύμπτυξη προοδευτικού μετώπου απέναντι στη νεοφιλελεύθερη κι ακροδεξιά ΝΔ των Μητσοτάκη- Γεωργιάδη...

Την ώρα που η Ευρώπη κινδυνεύει να σαρωθεί από τον τυφώνα τού ακροδεξιού λαϊκισμού, είναι χρέος όλων όσων αυτοαποκαλούνται προοδευτικοί να μην επιτρέψουν η Ελλάδα να πάθει μία από τα ίδια. Κι αν ακόμα, επομένως, δεν το βλέπουν με ιδεολογικούς ή εθνικούς όρους, ας αντιληφθούν ότι και με μικροκομματικούς η συμπόρευση του ΚΙΝΑΛ με τη ΝΔ θα δώσει προοδευτικό άλλοθι σε πολιτικές που δεν θα απέχουν και πολύ από τις μνημονιακές και οι οποίες θα σερβίρονται με γαρνιτούρα οπισθοδρομικών μέτρων. Αυτήν τη φορά, άλλωστε, δεν υπάρχει το άλλοθι της χρεοκοπίας για να γίνεται κουβέντα για αναγκαίους συμβιβασμούς στο όνομα της σωτηρίας τής πατρίδας...

ΝΔ-ΠΑΣΟΚ πολιτεύονται σαν να ιδρύθηκαν το 2015...

Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε πολύ λιγότερα από αυτά που υποσχέθηκε, θεωρείται δεδομένο ακόμα κι από εκείνους που θα τον ξαναψηφίσουν. Αυτός θα είναι, άλλωστε, κι ο σοβαρότερος λόγος που θα τον οδηγήσει, αν τον οδηγήσει, στην εκλογική ήττα. Αλίμονο, όμως, αν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ εκτιμούν πως ένας ολόκληρος λαός υποφέρει από αμνησία και θεωρεί πως ό,τι κακό συνέβη σε αυτήν τη χώρα ξεκίνησε το 2015 και μέχρι τότε ζούσαμε σε έναν παράδεισο...

Κι αν χρειαζόμασταν κάποιο παράδειγμα για το ότι αυτά τα δύο κόμματα χρεοκόπησαν τη χώρα, αυτό ήρθε με τη σύλληψη στο αεροδρόμιο προστατευόμενου μάρτυρα στο σκάνδαλο Novartis, ο οποίος υπήρξε σύμβουλος Λοβέρδου, Σαλμά και Γεωργιάδη. Γιατί κι αν ακόμα οι συγκεκριμένοι υπουργοί είναι αθώοι κι αν ακόμα η χώρα δεν χρεοκόπησε μόνο από την κακοδιαχείριση του δημόσιου χρήματος, η θεσμοθέτηση τρόπον τινά της διαφθοράς αποτέλεσε ικανή συνθήκη από μόνη της για τον εκφυλισμό τής ελληνικής κοινωνίας. Όχι, βεβαίως, πως και η διαφθορά ξεκίνησε το 1974, αλλά η μεταπολίτευση δεν φρόντισε να τελειώσει με όλες τις παθογένειες του νεοελληνικού κράτους από τη σύστασή του και γι' αυτό τα κόμματα που τη χαρακτήρισαν αποδυναμώθηκαν...

Όπως κι αν έχει, δεν μπορεί να είναι η σκανδαλολογία, όσο υπαρκτή κι αν είναι η ανάγκη για κάθαρση και διαφάνεια στο δημόσιο βίο, ο ακρογωνιαίος λίθος τής κομματικής προεκλογικής αντιπαράθεσης. Η χώρα έχει πολύ πιο επείγοντα προβλήματα από το να επικεντρώσουμε στο ποιος πολιτικός έβαλε το χέρι του στο μέλι, έστω κι αν είναι απαραίτητο να το μάθουμε, τουλάχιστον για όσους είναι εν ενεργεία. Σε μια ιδανική συνθήκη θα έλεγα πως η απονομή δικαιοσύνης συνιστά υποχρέωση της ανεξάρτητης δικαστικής εξουσίας, αλλά ακριβώς επειδή οι συνθήκες δεν είναι ιδανικές θα ζητούσα το λιγότερο δυνατό, οι τυχόν καταδίκες δηλαδή να βασιστούν σε πραγματικά στοιχεία κι όχι σε υποθέσεις, όσο κι αν αυτές προσεγγίζουν την αλήθεια. Η ασφάλεια δικαίου, άλλωστε, αποτελεί δημοκρατικό προαπαιτούμενο...